تأثیر آموزش مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده بر مصرف غذاهای آماده در دانش آموزان دختر دبیرستانی سبزوار سال 1393

Abstract

زمینه و هدف امروزه با پیشرفت علم و فن آوری و صنعت، شیوه زندگی مردم تغییر کرده و شاهد کمرنگ شدن سنت ها، آداب و فرهنگ های بومی از جمله در زمینه تغذیه و رفتارهای غذایی هستیم و در بسیاری از جوامع استفاده از فست فودها رواج پیدا کرده است. فست فودها غذای محبوب نوجوانان هستند و نزدیک به یک سوم ایشان بصورت روزانه از غذاهای آماده استفاده می کنند. در این مطالعه تأثیر برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده بر مصرف غذای آماده توسط دانش آموزان شهر سبزوار مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روش ها مطالعه بصورت نیمه تجربی، و نمونه مورد بررسی، دانش آموزان دختر دبیرستانی (پایه سوم) سبزوار در سال 1393 بودند که با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پس از تکمیل پرسشنامه در مرحله پیش آزمون، افراد مورد بررسی بصورت تصادفی به دو گروه آزمون (n = 25) و کنترل ( n = 25 ) تقسیم شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده استفاده شد. بر اساس نتایج اولیه، محتوی آموزشی تدوین و در گروه آزمون ارائه گردید. پس از 3 ماه از اجرای برنامه آموزشی، مجددا داده ها جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS v.14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها طبق نتایج 8/ 82 درصد ( 21 نفر ) دانش آموزان در ماه حداقل دو بار فست فود مصرف می کردند. سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده ( آگاهی، نگرش، هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده )با هم 50 / 56 درصد قصد رفتار و 32 / 20 درصد رفتار را پیش بینی کردند. در این میان نقش نگرش در پیش بینی قصد، بیشتر از سایر سازه ها بود ( 274 / β = 0 ). نتیجه گیری دانش آموزان تجربه و آگاهی لازم در مورد تغذیه سالم را ندارند و با انجام مداخلات آموزشی مناسب، می توان زمینه را برای کاهش مصرف غذاهای آماده در این گروه فراهم آورد.

* نویسنده مسئول: دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشکده بهداشت. پست الکترونیک: M.nasehnezhad@yahoo.com