بررسی ارتباط بین ویژگی های شخصیتی فرماندهان نظامی و میزان تخلفات سربازان تحت امر

Abstract

زمینه و هدف: شخصیت به عنوان یک سازه مطالعاتی در پیش‌بینی رفتار انسان در سازمان­های نظامی مورد توجه قرار گرفته است. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین ویژگی­های شخصیتی فرماندهان نظامی بر میزان تخلفات سربازان تحت امر انجام گرفته است. روش‌ها: این مطالعه توصیفی- پیمایشی روی فرماندهان نظامی میانی و ارشد یگان‌های نظامی یک ستاد فرماندهی شهر تهران در سال 1397 انجام شد. نمونه­ها با استفاده از تمام شماری از بین فرماندهان نظامی یگان‌های مربوط انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه استاندارد (NEO-FFI) و پرسشنامه محقق ساخته مستخرج از آیین‌نامه انضباطی نیروهای مسلح بود که توسط فرماندهان میانی و ارشد نظامی تکمیل و در فرایند تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: در مجموع تعداد 102 نفر از فرماند­هان میانی و ارشد یگان های نظامی به پرسشنامه­های پژوهش پاسخ داده­اند. ابعاد پنج گانه شخصیت روان رنجور بودن، برونگرایی، انعطاف پذیری، دلپذیر بودن و مسئولیت پذیری فرماندهان نظامی به عنوان عوامل مرتبط در بروز یا عدم بروز تخلفات سربازان تحت امر شناسایی شد. از این میان، ویژگی شخصیت مسئولیت پذیری (r=0.553, P<0.01) و ویژگی شخصیت انعطاف­پذیری (r=0.471, P<0.05)؛ دارای ارتباط مثبت و معکوس با میزان تخلفات سربازان می­ باشد. بین متغیرهای روان­رنجور بودن، برونگرایی و دلپذیربودن رابطه معناداری با تخلفات سربازان مشاهده نشده است. همچنین مسئولیت­پذیری و انعطاف ­پذیری 0/43 از واریانس میزان تخلفات سربازان را پیش ­بینی می­ کنند. سایر نتایج نشان از نمره شخصیتی بالا انعطاف پذیری (با میانگین: 25/08) و نمره پایین روان­رنجوربودن (با میانگین: 17/08) در بین فرماندهان نظامی دارد. در نهایت، بیشترین میزان میانگین تخلفات سربازان وظیفه مربوط به «عدم رعایت ادب» (با میانگین: 2/91) و همچنین«بدرفتاری نسبت به کارکنان جمعی مربوطه» (با میانگین: 2/91) دارد و کمترین میزان تخلف مربوط به «سستی و سهل انگاری در انجام وظیفه و اجرای دستورات در زمینه تدارکاتی» (با میانگین: 1/91) دارد. نتیجه‌گیری: ارتباط ابعاد پنج گانه شخصیت فرماندهان نظامی بر روی کاهش یا افزایش میزان تخلفات سربازان تحت امر، لزوم آموزش‌های مستمر روانشناختی در ابعاد مذکور و تست شخصیتی (NEO-FFI) برای جذب و بکارگیری فرماندهان در سطح یگان‌ها، گروهان­ها و گردان‌ها را توجیه می­ نماید.