اثربخشی مداخله مبتنی بر تغییر سبک زندگی با تأکید بر سبک زندگی تحصیلی بر خودپنداره تحصیلی دانش آموزان فرزند جانباز

Abstract

زمینه و هدف: فرزندان جانبازان به علت مشکلات پدران خود می­توانند در معرض آسیب­هایی باشند که در عملکرد فردی، اجتماعی و تحصیلی ایشان پیامدهای منفی بر جای بگذارد. به همین دلیل انجام برنامه­های مداخله­ای مناسب برای بهبود وضعیت آن­ها لازم است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر تغییر سبک زندگی بر اساس نظریه Alfred Adler با تأکید بر سبک زندگی تحصیلی بر خودپنداره تحصیلی دانش­آموزان فرزند جانباز انجام شد. روش­ها: این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه مداخله و کنترل است. جامعه پژوهش حاضر تمام دانش آموزان پسر فرزند جانباز دوره اول و دوم متوسطه شهرستان اردکان در سال تحصیلی 1395-1394 بودند که 30 نفر از این دانش­آموزان با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس برای شرکت در پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در گروه­های 15 نفره مداخله و کنترل جایگزین شدند. شرکت­کنندگان هر دو گروه، یکبار قبل، یکبار بعد و یکبار دو ماه پس از پایان برنامه مداخله­ای، به پرسشنامه خودپنداره تحصیلی پاسخ دادند. جلسات درمانی مبتنی بر تغییر سبک زندگی بر اساس نظریه Adler با تأکید بر سبک زندگی تحصیلی دانش آموزان برای گروه مداخله در 7 جلسه 90 دقیقه­ای به صورت یک­بار در هفته اجرا شد. گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. داده­ها با استفاده از تحلیل واریانس همراه با اندازه­­گیری مکرر تحلیل شدند. یافته­ ها: دانش‌آموزان دو گروه از لحاظ برخی از متغیرهای جمعیت شناختی مانند سن، درآمد ماهانه خانوادگی و سطح تحصیلات والدین همسان شدند. نمرات خودپنداره تحصیلی (177/25=F) و دو خرده مقیاس تلاش تحصیلی (493/15=F) و اعتماد به نفس تحصیلی (067/26= F) در مرحله پس­آزمون در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل افزایش معنی­داری داشته (001/0>p) و این افزایش در مرحله پیگیری نیز حفظ شده است. نتیجه ­گیری: برای افزایش خودپنداره تحصیلی دانش­آموزان فرزند جانباز می­توان از آموزش­های گروهی مبتنی بر سبک زندگی با استفاده از نظریه Adler و با تأکید بر سبک زندگی تحصیلی استفاده کرد.