بررسی عوامل موثر بر کیفیت فنی خدمات دندانپزشکی در مرکز تخصصی دندانپزشکی 600 ارتش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی

Abstract

زمینه و هدف: خدمات دندانپزشکی، خدماتی پرهزینه و حساس هستند که در کشورهای در حال توسعه بخش قابل توجهی از هزینه های بهداشت و درمان را به خود اختصاص می دهد. نکته نگران کننده این است که متاسفانه صرف هزینه کردن نمی تواند تضمینی برای دریافت خدمات با کیفیت فنی باشد. هدف از این مطالعه شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر کیفیت فنی خدمات دندانپزشکی بود. روش‌ها: این مطالعه از نوع ترکیبی اکتشافی بود و در فاصله زمانی بهمن تا شهریور 95-96 در مرکز دندانپزشکی 600 ارتش انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه 20 نفر از دندانپزشکان مرکز تخصصی دندانپزشکی600 ارتش بودند. روش گردآوری داده‌ها در فاز کیفی، مصاحبه نیمه ساختار‌یافته و سپس در فاز کمی از پرسشنامه FAHP بود. برای تحلیل داده‌های کیفی از نرم‌افزار Atlas.ti 5.2 و برای تحلیل سلسله مراتب فازی از نرم افزار FAHP solver2015 استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که عوامل موثر بر کیفیت فنی خدمات دندانپزشکی بر اساس اولویت شامل عوامل درمانی، عوامل انسانی، عوامل ساختاری، آموزش و پژوهش و عوامل مبتنی بر بیمار می باشند. مهمترین شاخصه های عوامل درمانی، درمان با کیفیت، تخصص گرایی، مواد و تجهیزات درمان و بهداشت و کنترل عفونت و نظارت و ارزیابی بود. مهم ترین شاخصه های عوامل انسانی شامل ویژگی های فردی دندانپزشک، شایستگی های تیم دندانپزشکی، تعاملات دندانپزشک، انگیزش و رضایت شغلی تیم دندانپزشکی و اخلاق حرفه ای بود. مهم ترین شاخصه های عوامل ساختاری شامل تعرفه و توان پرداخت هزینه ها، عوامل تولیتی، مدیریت مناسب، شاخص های عملکردی و مدیریت تسهیلات دندانپزشکی و پیشگیری بود. مهم ترین شاخصه های آموزش و پژوهش شامل آموزش بیمار، آموزش تیم دندانپزشکی و تحقیق و پژوهش بود و در نهایت شاخصه های عوامل مبتنی بر بیمار شامل رضایت بیمار، همکاری و مشارکت بیمار و توجه به بیمار بود. نتیجه‌گیری: کیفیت فنی خدمات دندانپزشکی تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. بهبود کیفیت فنی خدمات دندانپزشکی از طریق راهکارهای ارئه شده می تواند در افزایش سطح سلامت دهان و دندان در جامعه تاثیر بسزایی داشته باشد.