بررسی اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های حل مسئله بر آمادگی اعتیاد سربازان

Abstract

زمینه و هدف: تأثیر اعتیاد بر ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی، لزوم شناسایی عوامل پیش‌بینی کننده و پیشگیری‌کننده‌ آن در افراد به‌خصوص سربازان را می‌طلبد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های حل مسئله بر آمادگی بر اعتیاد سربازان می‌باشد. روش‌ها: روش پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی سربازانی ورودی در یکی از پادگان‌های آموزشی ناجا در کرمانشاه در تابستان 1396 بود. روش نمونه‌گیری در دسترس بود. به صورتی که بعد از اجرای مقیاس Mac Andrew بر روی سربازان ورودی پادگان 36 نفر از شرکت کنندگان که بیشتر از نقطه برش 34 بدست آوردند بعنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. سپس به‌صورت تصادفی در دو گروه (هر گروه 18 نفر) جای داده شدند. در پیش آزمون شرکت­کنندگان مقیاس آمادگی به اعتیاد (Weed& Butcher) را تکمیل کردند. سپس آموزش مهارت‌های حل مسئله به مدت 8 جلسه، هفته‌ای دو جلسه (دو ساعت) برای گروه آزمایش اجرا شد و برای گروه کنترل در این مدت هیچ برنامه‌ای اجرا نگردید. در پایان جلسات، به طور همزمان بر هر دو گروه پس آزمون با استفاده از مقیاس آمادگی به اعتیاد اجرا شد و داده‌ها با نرم افزار SPSS-18 تحلیل شدند. یافته‌ها: در پیش آزمون میانگین و انحراف استاندارد آمادگی به اعتیاد گروه آزمایش 4/5± 42/5 و گروه کنترل 6/1±42 بود در حالی که در پس آزمون میانگین و انحراف استاندارد گروه آزمایش 5/5±31/18 و گروه کنترل 5/2±40/1 بود که نشان می‌دهد آموزش حل مسئله بر کاهش آمادگی بر اعتیاد اثربخش بوده است. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که میانگین نمرات آمادگی به اعتیاد در گروه آزمایش در اثر مداخله کاهش معناداری داشته است (0.001>p، 37.7=F) که اندازه اثر 0/52 به دست آمد. بر این اساس آموزش گروهی مهارت‌های حل مسئله 52 درصد واریانس کل متغیر آمادگی بر اعتیاد را تبیین می­کند. همین‌طور توان آماری 1/00 بیانگر کفایت حجم نمونه می باشد.

نتیجه‌گیری: آموزش مهارت‌های حل مسئله با بالا بردن ظرفیت روان‌شناختی، به سربازان کمک می­کند تا با انطباق بیشتر با محیط، گرایش به اعتیاد آنها کاهش یابد. بنابراین پیشنهاد می‌شود آموزش مهارت­ های حل مسئله در برنامه آموزشی سربازان در پادگان­ها گنجانده شود.