بررسی تأثیر هوش معنوی بر کیفیت مراقبت پرستاری بیمارستان‌های آموزشی و درمانی شهرستان همدان

Abstract

مقدمه: معنویت و در راستای آن هوش معنوی، در همه حوزه‌های زندگی بشری می‌تواند مؤثر باشد. حوزه‌های کاری و فعالیت‌های اجتماعی بشر نیز از این امر مستثنا نیستند. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر هوش معنوی بر کیفیت مراقبت‌های پرستاری بیمارستان‌های آموزشی درمانی شهر همدان اجرا شده است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی-هم‌بستگی است که به بررسی ۱۷۴ پرستار شاغل در بیمارستان‌های آموزشی درمانی شهرستان همدان، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای در سال ۱۳۹۷ پرداخته است. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه استاندارد هوش معنوی کینگ و پرسشنامه کیفیت مراقبت پرستاری (QUALPAC) است. داده‌ها به کمک آزمون‌های آلفای کرونباخ، کولموگروف-اسمیرنوف و هم‌بستگی پیرسون در نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۱ و مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار PLS تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: بیشتر شرکت‌کنندگان ۳۱-۴۰ سال بودند. میانگین و انحراف معیار ابعاد هوش معنوی شامل آگاهی متعالی (۶/۰۶۶±۲۵/۴۹)، ایجاد معنای شخصی (۴/۵۱۶±۱۸/۲۸) و تفکر انتقادی (۶/۱۵۲±۲۵/۲۲) توسعه موقعیت هوشیاری (۴/۷۰۷±۱۸/۰۱) است. همچنین در ابعاد کیفیت مراقبت پرستاری، بعد روانی- اجتماعی (۱۵/۷±۸۳/۱۱)، بعد ارتباط (۷/۴۱±۴۰/۰۳) و بعد جسمی (۱۴/۵±۷۵/۶۷) را شامل می‌شد. آگاهی متعالی، ایجاد معنای شخصی، تفکر وجودی و توسعه حالت هوشیاری، تأثیر معناداری بر کیفیت مراقبت پرستاری نداشت (۰/۰۵<P). بین هوش معنوی و بعد روانی-اجتماعی و ارتباطی کیفیت مراقبت پرستاری ارتباط معناداری دیده نشد (۰/۰۵<P)، اما هوش معنوی با بعد جسمی کیفیت مراقبت پرستاری ارتباط مستقیم و معناداری داشت (۰/۰۵>P).

نتیجه‌گیری: براساس نتایج این پژوهش، تأثیر چهار مؤلفه هوش معنوی (تفکر انتقادی وجودی، توسعه موقعیت هوشیاری، ایجاد معنای شخصی و آگاهی متعالی) بر کیفیت مراقبت‌های پرستاری و دو بعد آن شامل بعد روانی-اجتماعی و بعد ارتباطی معنادار نیست و تنها ارتباط ضعیفی میان بعد جسمی کیفیت مراقبت پرستاری با هوش معنوی وجود دارد. درنهایت میان هوش معنوی و کیفیت مراقبت پرستاری هم‌بستگی ضعیفی مشاهده می‌شود.