بررسی فراوانی اختلالهای همبود و تأثیر آن بر پاسخ به درمان متیل فنیدیت در کودکان مبتلا به ADHD

Abstract

سابقه و هدف: اختلال نارسایی توجه‌/فزون‌کنشی (Attention Deficit Hyperactivity Disorder, ADHD) یک اختلال عصبی ‌رفتاری شایع در کودکان بوده که کنش‌وری-روانی اجتماعی کودک را در زمینه‌های مختلف تحصیلی، اجتماعی و خانوادگی تحت تأثیر قرار می‌دهد. اختلالهای روان‌پزشکی زیادی به صورت همبود با این اختلال، وجود دارند که سبب افزایش شدت مشکلات بعدی در این کودکان می‌شود. هدف این پژوهش، تعیین تأثیر وجود اختلالهای همبود بر پاسخ به درمان متیل فنیدیت در کودکان مبتلا به ADHD بود. مواد و روشها: پژوهش حاضر در گام اول، یک پژوهش توصیفی و در مرحله دوم، یک کار‌آزمایی بالینی بود. تعداد 50 نفر از کودکان سنین 12- 6 سال، مبتلا به ADHD که به کلینیک روان‌پزشکی کودک و نوجوان دکتر شیخ مشهد مراجعه کردند، از طریق نمونه‌گیری به روش پذیرش متوالی انتخاب شدند. تشخیص اختلال ADHDو اختلالهای روان‌پزشکی همبود، بر اساس معیارهای تشخیصی DSM-IV-TR و نیز استفاده از آزمون تشخیصی K-SADS با استفاده از مصاحبه بالینی، توسط فوق تخصص روان‌پزشک کودک و نوجوان انجام شد. پس از اخذ رضایت از مادران، با توجه به وزن و سن کودک، دوز مناسبی از داروی متیل فنیدیت برای آنان شروع شد و به مدت 4 هفته ادامه یافت. قبل از شروع درمان، فهرست ADHD-RS توسط مادر بیمار تکمیل و سپس بعد از 4 هفته، برای بررسی اثر درمان، آزمون مجدداً توسط مادر تکمیل شد. میزان بهبودی و پاسخ‌دهی، بر مبنای قضاوت بالینی روان‌پزشک و آزمونها انجام شد. تحلیل داده‌های این پژوهش، توسط آزمونهای مک‌نمار و کای دو، با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 انجام شد. یافته‌ها: از 50 بیمار مبتلا به این اختلال، 60 درصد به درمان پاسخ خوب دادند. همچنین نتایج، حاکی از آن بود که 72 درصد از آزمودنیها، حداقل دارای یک اختلال همبود بودند که از این تعداد، اختلالهای اضطرابی با 58 درصد، اختلالهای ایذایی با 54 درصد، اختلالهای تیک با 12 درصد و اختلالهای دفع با 10 درصد، بیشترین میزان همبودی را با اختلال ADHD نشان دادند. کودکان ADHD بدون اختلال همبود، در مقایسه با کودکان ADHD با اختلالهای همبود، به درمان متیل فنیدیت، بسیار بهتر پاسخ دادند (05/0p<). در بررسی میزان پاسخ‌دهی به این درمان در هر یک از اختلالهای همبود با ADHD، نتایج نشان داد که در اختلال اضطرابی و اختلال ایذایی، بین دو گروه پاسخ‌ده خوب و ضعیف، تفاوت معنی‌داری وجود داشت (05/0p<‌) و در اختلال تیک و اختلال دفع، این تفاوت معنی‌دار نبود (05/0p>) و نیز بین سن، جنسیت و نوع اختلالADHD، در دو گروه با و بدون اختلالهای همبود، با توجه به پاسخ‌دهی به درمان، تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0p>‌). نتیجه‌گیری: وجود اختلالهای روان‌پزشکی همبود با ADHD‌، منجر به تغییر پاسخ‌دهی به درمان متیل فنیدیت شده و میزان پاسخ‌دهی به این نوع درمان دارویی را کاهش می‌دهد. همچنین پاسخ به این نوع درمان، ممکن است وابسته به نوع اختلال همبود باشد.