آزمون تجربی تأثیر مولفه‌های سرمایه انسانی بر بهره‌وری نیروی کار در بخش خدمات؛ با استفاده از رگرسیون چندکی (QR)

Abstract

اهمیت رابطه سرمایه انسانی و بهره­وری نیروی کار در سطح کلان بارز است. اما این موضوع در بخش­های اقتصادی به خصوص بخش خدمات، به دلیل سهم آن در اقتصاد ایران می‌تواند مهم­تر باشد. در این راستا، در مقاله حاضر تأثیر مولفه‌های سرمایه انسانی(تحصیل، سلامت و تجربه) بر ارتقای بهره­وری شاغلان بخش خدمات با رویکرد خرد مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور، با استفاده از میزان دریافتی با منشاء درآمد کاری شاغلان مزد و حقوق بگیر خصوصی بخش خدمات(جانشین بهره­وری نیروی کار)، الگوی بهره­وری نیروی کار بخش خدمات در اقتصاد ایران با تکنیک اقتصادسنجی رگرسیون چندکی(QR) برآورد شده است. در برآورد این الگو از ریزداده­های طرح آمارگیری هزینه - درآمد خانوارهای شهری استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که در چندک‌های مختلف، مولفه‌های سرمایه انسانی(آموزش، سلامت و تجربه) بر بهره­وری نیروی کار در بخش مزد و حقوق بگیری شاغلان بخش خدمات تأثیر مثبت و معناداری داشته است. ضمن آن که در چندک ­های(QR) مختلف نه تنها ضرایب شاخص­های سلامت نوسانی تر و ناپایدارتر بوده بلکه ضریب این شاخص­ها در چندک­ها به خصوص در چندک­های پایین­تر، بیشتر از سایر شاخص­های سرمایه انسانی شاغلان این بخش از اقتصاد بوده است. به طوری که در چندکی‌های پایین تر(Ql)، میزان واکنش بهره­وری نیروی کار به شاخص­های سلامت بیش از چندکی‌‌های بالاتر(Qh) بوده و بدیهی است که آسیب پذیری افراد شاغل در این طیف بیشتر از سایر شاغلین خواهد بود.