بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری در کاهش علایم اختلال استرس پس از ضربه ثانویه (STSD) و مشکلات روان‌شناختی همسران جانبازان مبتلا به PTSD مزمن ناشی از جنگ تحمیلی

Abstract

سابقه و هدف: STSDاختلالی است که به عنوان تأثیرات منفی مواجهه ثانویه بارویدادهای ضربه‌ای دربین اطرافیان ونزدیکان بیماران مبتلا به PTSD دیده می‌شود و نشانه‌های بالینی آن مشابه نشانه‌های موجود درافرادی است که به طورمستقیم درمعرض مواجهه با آسیب قرارگرفته اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری در کاهش علائم STSD و مشکلات روان شناختی همسران جانبازان مبتلا به PTSD ناشی از جنگ بود. روش بررسی: دراین پژوهش نیمه‌آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل، 28 نفر همسران جانبازان مبتلا به PTSD به تصادف در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایشی طی 10 جلسه تحت آموزش قرار گرفت. آزمودنی‌ها با استفاده از مقیاس‌های سنجش اختلال استرس پس از ضربه ثانویه (STSS)، سنجش افسردگی، اضطراب، استرس (DASS)، سنجش نگرش‌های ناکارآمد (DAS) و پرسشنامه افکار خودآیند منفی (ATQ) ارزیابی شدند. داده‌ها با روش آماری T-Test تحلیل شدند. یافته‌ها: آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری در کاهش علایم کلی اختلال استرس پس از ضربه ثانویه و متغیرهای وابسته به آن شامل افکار و تصورات مزاحم، پاسخ‌های اجتنابی و علایم برانگیختگی و همچنین کاهش علایم افسردگی، اضطراب، استرس، میزان نگرش‌های ناکارآمد و میزان فراوانی و اعتقاد به افکار خودآیند منفی در آزمودنی‌ها اثربخش بود (05/0>p). نتیجه‌گیری: از یافته‌های این پژوهش نتیجه‌گیری می‌شود که جلسات ده‌گانه آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری در کاهش علایم اختلال استرس پس از ضربه ثانویه و مشکلات روان‌شناختی همسران جانبازان مبتلا به PTSD مزمن تأثیرگذار است.