استانداردسازی و اعتباریابی ابزار غربالگری اختلالات تکاملی «پرسش‌نامه سنین و مراحل ASQ» در کودکان تهرانی

Abstract

زمینه و هدف: هدف از مطالعه حاضر، تهیه نسخه فارسی دارای اعتبار پرسش‌نامه‌های "سنین و مراحل"، به‌منظور جبران کمبود ابزارهای غربالگری اختلالات تکاملی در ایران، بود.روش بررسی: مراحل ترجمه، بازترجمه، تعیین روایی صوری و محتوایی و تطبیق فرهنگی و زبانی برای پرسش‌نامه‌ها به‌ترتیب انجام شد. سپس یک مرحله پایلوت بر روی 100 والد ایرانی دارای کودکان 60-4 ماهه با نمونه‌گیری در دسترس در تهران در سال 1385 اجرا گردید تا میزان وضوح سوالات، تطابق فرهنگی و تشخیص سوالات مبهم یا ناقص مشخص گردد. به‌منظور تعیین پایایی بین آزمون‌گران، پرسش‌نامه‌ها توسط مادر و پدر 38 کودک تکمیل و با یک‌دیگر مقایسه شد. سپس برای تعیین خصوصیات روان‌سنجی آزمون، تعداد 555 کودک چهار تا 60 ماهه از مراکز بهداشتی- درمانی واقع در پنج منطقه شهر تهران، به‌صورت نمونه‌گیری مستمر یا تدریجی انتخاب شدند و آزمون برای ایشان اجرا گردید.یافته‌ها: در مناسب‌سازی فرهنگی و زبانی که توسط یک تیم متخصص شامل چهار متخصص کودکان، یک روان-‌شناس، یک آسیب‌شناس گفتار و زبان، و یک روان‌سنج انجام شد، برخی تغییرات غیر قابل اجتناب بود. به‌طور تقریبی در تمامی گروه‌های سنی از 10 ماهگی به بعد در حیطه "ارتباط" تغییراتی داده شد که به‌طور عمده یا منشا زبانی یا فرهنگی داشتند. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش‌نامه‌ها در مجموع 79/0 تعیین و روایی سازه پرسش‌نامه‌ها به روش تحلیل عاملی تایید شد. یک یافته مهم دیگر این مطالعه، دست‌یابی به میانگین نمرات تکاملی کودکان تهرانی بود.نتیجه‌گیری: نسخه بومی‌سازی شده و فارسی پرسش‌نامه‌های "سنین و مراحل" دارای پایایی و روایی مناسب برای غربال‌گری اختلالات تکاملی در کودکان تهرانی می‌باشد.