اندازه‌گیری آکریل‌آمید در برخی فراورده‌های سرخ کردنی موجود در سطح شهر ارومیه به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا: یک مطالعه تجربی

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: آکریل‌آمید یک ماده شیمیایی آلی با فرمول C3H5NO است که اثرات سرطان‌زایی و ایجاد عیوب باروری در جنس مذکر آن در حیوانات و صدمات عصبی آن در انسان شناخته شده است. این ترکیب سرطان‌زا از حرارت دیدن کربوهیدرات‌ها و غذاهایی که در درجه حرارت بالا پخته شده‌اند ایجاد می‌شود. آکریل‌آمید هم در غذاهای اصلی مانند نان و سیب‌زمینی و هم در محصولات خاصی مانند چیپس, بیسکویت و غیره می‌تواند وجود داشته باشد. متوسط جذب روزانه این ماده در بدن برای مردان و زنان به ترتیب 49/0 و 46/0 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تخمین زده شده است. با توجه به‌ضرورت اندازه‌گیری این ترکیب در معاونت دارو و غذا و عدم وجود متدی در این مرکز برای اندازه‌گیری این ترکیب، با امکانات موجود در دانشگاه تعریف و پیاده شد. در این طرح آکریل‌آمید موجود در نمونه‌ها ابتدا توسط کارتریج اصلاح‌شده استخراج و پیش تغلیظ شده و سپس توسط کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه‌گیری شد. مواد و روش کار: در مطالعه تجربی حاضر که به‌صورت میدانی صورت گرفت انواع نان, بیسکویت, چیپس و شکلات از فروشگاه‌های شهر تهیه‌شده و پس از استخراج آکریل‌آمید موجود در نمونه‌های ذکرشده بر اساس متدهای موجود در مقالات علمی توسط کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) به همراه دتکتور UV مورداندازه‌گیری قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج حاصل از اندازه‌گیری آکریل‌آمید در چهار نوع فرآورده شامل چیپس, نان, شکلات و بیسکویت با 10 نمونه از هر برند انجام شد و نتایج نشان‌دهنده آن است که در برخی نمونه‌های چیپس و بیسکوئیت‌های کاکائویی و نان بربری نسبت مقادیر بالاتری آکریل‌آمید وجود دارد ولی اکثراً در حد مجاز بوده و بیشترین میزان آکریل‌آمید در چیپس مشاهده شد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج قابل‌انتظار نشان می‌دهد که در اکثر نمونه‌ها میزان آکریل‌آمید در حد موردقبول بوده و این متد به‌راحتی قادر به اندازه‌گیری آکریل‌آمید با هزینه بسیار پایینی در مقایسه با متد GC-MS می‌باشد و قابل پیاده‌سازی در آزمایشگاه با یک دستگاه HPLC با دتکتور UV می‌باشد.