بررسی اثربخشی برنامه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر سلامت عمومی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال لجبازی نافرمانی

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش فرزندپروری مبتنی بر ذهن‌‌آگاهی بر سلامت عمومی و مؤلفه‌‌های آن (نشانه‌‌های جسمانی، بی‌‌خوابی و اضطراب، افسردگی و اختلال در کارکرد اجتماعی) در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال لجبازی نافرمانی بود.

مواد و روش‌ کار: طرح پژوهش به‌صورت شبه‌‌آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه گواه می‌‌باشد. بدین منظور 34 نفر از مادران دانش‌‌آموزان دختر مقطع ابتدایی مبتلا به اختلال لجبازی نافرمانی بعد از نمونه‌‌گیری هدفمند به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و گواه تقسیم شدند. از فهرست رفتاری کودک (فرم گزارش والدین CBCL و فرم معلم TRF) به همراه مصاحبه بالینی به‌عنوان ابزار غربالگری و از پرسشنامه سلامت عمومی، برای گردآوری داده‌‌ها در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد. برنامه آموزش فرزندپروری مبتنی بر ذهن‌‌آگاهی، به مدت 8 جلسه 2 ساعته بر روی گروه آزمایش اعمال گردید. داده‌‌ها با استفاده از شاخص‌‌های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار)، آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: یافته‌‌ها نشان داد که آموزش فرزندپروری مبتنی بر ذهن‌‌آگاهی منجر به تفاوت معنادار آماری (01/0>p) بین مراحل پیش و پس از آزمون در نمره کلی سلامت عمومی و تمام زیر مقیاس‌های آن یعنی نشانه‌‌های جسمانی، بی‌‌خوابی و اضطراب، افسردگی و اختلال در کارکرد اجتماعی شد.

بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به اثربخش بودن استفاده از برنامه فرزندپروری مبتنی بر ذهن‌‌آگاهی در افزایش سلامت عمومی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال لجبازی نافرمانی، آموزش این برنامه در راستای کاهش فشار روانی این گروه از افراد جامعه پیشنهاد می‌‌شود.