نقش هیجانات منفی، ناگویی خلقی و روابط بین‌فردی در پیش‌بینی رفتار آسیب به خود در نوجوانان: یک مطالعه همبستگی

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: رفتار خودآسیبی یکی از رفتارهای شایع، به‌خصوص در دختران نوجوان است. پژوهش حاضر، به بررسی نقش هیجانات منفی، ناگویی خلقی و روابط بین فردی در پیش‌بینی رفتار خودآسیبی در دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر سراب پرداخته است. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی به روش همبستگی انجام گرفت. نمونه موردمطالعه شامل 285 دانش‌آموز دختر پایه‌های نهم تا پیش‌دانشگاهی بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. از 285 آزمودنی، 270 دانش‌آموز، پرسشنامه را به‌صورت کامل پر کردند و تعداد 15 پرسشنامه به دلیل پاسخ‌های ناقص، کنار گذاشته شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه آسیب به خود، مقیاس افسردگی بک، مقیاس ناگویی خلقی، پرسشنامه استرس انتظارات تحصیل، مقیاس رابطه والد-کودک و پرسشنامه رابطه با همسالان استفاده شده است. داده‌های جمع‌آوری‌شده نیز با استفاده از آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان دادند که هیجان‌های منفی ازجمله افسردگی و استرس تحصیلی، ناگویی خلقی و روابط بین فردی با رفتار خودآسیبی، رابطه معنی‌داری (01/0>P) دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان می‌دهد که متغیرهای افسردگی، استرس تحصیلی و ناگویی خلقی قادرند 42 درصد رفتار خودآسیبی عمدی در نوجوانان را به‌طور معنادار (01/0>P) تبیین نمایند و متغیرهای رابطه با والدین و رابطه با همسالان قادرند 17 درصد رفتار خودآسیبی عمدی در نوجوانان را به‌طور معنادار (01/0>P) تبیین نمایند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش در طرح‌ریزی برنامه‌های پیشگیری از رفتارهای عمدی خودآسیبی نوجوانان اهمیت ویژه‌ای داشته و در ارتقاء مداخلات درمانی به روانشناسان و مشاوران یاری می‌رساند.