بررسی آزمایشگاهی تأثیر عصاره آبی ریشه ی شیرین بیان بر روی باکتری استرپتوکوکوس موتانس و قارچ کاندیدا آلبیکنس

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: عفونت‌های دهان و پوسیدگی دندان هنوز هم به‌عنوان یکی از مشکلات مهم بهداشتی به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه می‌باشد. عصاره‌ی ریشه‌ی شیرین‌بیان حاوی ترکیبات گیاهی دارویی است که این ترکیبات توانایی سرکوب پاتوژن‌های مرتبط با پوسیدگی و بیماری‌های قارچی دهان را دارد. هدف از این مطالعه تعیین اثر ضد میکروبی عصاره‌ی آبی ریشه‌ی شیرین‌بیان بر باکتری استرپتوکوکوس موتانس و قارچ کاندیدا آلبیکنس است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مداخله‌ای (تجربی-آزمایشگاهی) از عصاره‌ی ریشه‌ی شیرین‌بیان با کد هرباریوم 322 -H00l- 93 استفاده شد. سپس اثر غلظت‌های mg/ml 256 - 2 عصاره آبی ریشه آن بر روی سویه استاندارد باکتری استرپتوکوکوس موتانس (ATCC 35668) و سویه استاندارد قارچ کاندیدا آلبیکنس (ATCC 10231)، با تعیین حداقل غلظت مهاری (MIC)[1] و آزمون تعیین حداقل غلظت کشندگی (MBC)[2] به روش macro broth dilution موردبررسی قرار گرفت. کلیه آزمایشات با سه بار تکرار انجام و میانگین نتایج به‌دست‌آمده، در آنالیز آماری داده‌ها توسط نرم‌افزار 20 SPSS مورداستفاده قرار گرفت. یافته‌ها: حداقل غلظت مهاری عصاره‌ی آبی ریشه‌ی شیرین‌بیان برای استرپتوکوکوس موتانس mg/ml 2 و حداقل غلظت کشندگی آن mg/ml16 بود. عصاره‌ی آبی ریشه‌ی شیرین‌بیان برای کاندیدا آلبیکنس در دامنه mg/ml 256 -2 نه‌تنها فاقد اثر مهارکنندگی بود بلکه در این غلظت‌ها گروه آزمون در مقایسه با گروه کنترل نسبت رشد بیشتری را از خود نشان می‌داد. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد اگرچه عصاره‌ی آبی ریشه‌ی شیرین‌بیان فاقد اثر ضد قارچی علیه کاندیدا آلبیکنس در غلظت‌های mg/ml 256- 2 است ولیکن دارای خاصیت ضد باکتریایی مؤثر برای باکتری استرپتوکوکوس موتانس به‌عنوان یکی از پاتوژن‌های اصلی در تشکیل پلاک و پوسیدگی دندان است.