بررسی شش جهش شایع ژن فنیل آلانین هیدروکسیلاز در بیماران فنیل کتونوری در استان گیلان

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: فنیل کتونوری (PKU) یک اختلال مادرزادی متابولیسم اسیدآمینه است که حاصل نقص فنیل آلانین هیدروکسیلاز (PAH) است. تاکنون بیش از 800 موتاسیون در ژن PAH شناسایی‌شده و در پایگاه اطلاعاتی PAHdb ثبت گردیده است و طیف این موتاسیون­ها در جمعیت­های مختلف متفاوت است. تظاهر بالینی مهم بیماران درمان نشده عقب‌ماندگی شدید ذهنی است. هدف مطالعه فعلی شناسایی فراوانی 6 موتاسیون شایع ژن PAH در بیماران PKU استان گیلان شامل p.R261Q, p.R252W, p.R261X, p.E280K, p.R243X, و p.P281L بود. مواد و روش‌ کار: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، 25 بیمار PKU غیروابسته (1 تا 21 ساله، زن و مرد) در استان گیلان طی یک دوره یک‌ساله ثبت‌نام کردند. DNA ژنومی از لوکوسیت­ها با استفاده از (Roche) High Pure PCR Template Preparation Kit استخراج شد و روش واکنش زنجیره­ای پلیمراز-تعیین توالی برای شناسایی موتاسیون­ها استفاده گردید. یافته‌ها: از 6 موتاسیون موردمطالعه (p.R261Q, p.R252W, p.R261X, p.E280K, p.R243X, و p.P281L) 2 موتاسیون در بیماران شناسایی شد. موتاسیون p.R261X بالاترین فراوانی (22درصد) را در میان بیماران داشت و فراوانی موتاسیون p. R261Q نیز 10درصد بود. بحث و نتیجه‌گیری: هرچند مطالعه حاضر فراوانی 6 موتاسیون ژن PAH را بررسی کرده، این موتاسیون­ها تنها در 32 درصد کروموزوم­ها یافت شده است. ازاین‌رو موتاسیون­های مختلف، مسئول بیماری PKU در شمال ایران هستند و مطالعات بیشتر برای شناسایی تمام موتاسیون­های ژن PAH در منطقه توصیه می­شود.