مقایسه اثر بخشی آموزش مهارت های ذهن گاهی ویژه کودکان با نافرمانی مقابله ای و درمان شناختی –رفتاری بر تعاملات کودک با معلم

Abstract

مقدمه: اختلال نافرمـانی مقابله ­ای یکی از رایج ترین تشخیص­­های اخـتلالات سـلامت روان در دوران کودکی می باشد،که الگـوی عـودکننـده از رفتارهـای منفـی کارانـه، نافرمانی، سرکشی و خصم آلـود در برابـر اشـخاص صـاحب قدرت است که تأثیرات وسیعی بر فرد، خـانواده، مدرسـه و اجتماع دارد. از این رو پروتکل آموزش مهارت­ های ذهن آگاهی ویژه کودکان با نافرمانی مقابله­ ای در راستای بهبود تعامل کودک با معلم تدوین گردید. این پژوهش با هدف بررسی مقایسه اثر بخشی آموزش مهارت­ های ذهن آگاهی ویژه کودکان با نافرمانی مقابله­ ای و درمان شناختی – رفتاری بر تعاملات کودک با معلم اجرا گردید.

مواد و روش­ ها: طرح پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. تعداد 60 کودک نافرمان مقابله ­ای 8 تا 12 ساله به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (روش مداخله: آموزش مهارت ­های ذهن آگاهی و درمان شناختی -رفتاری) و یک گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار سنجش شامل پرسشنامه رابطه معلم- دانش آموز و پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) بود.

یافته ­ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که آموزش ذهن آگاهی و درمان شناختی-رفتاری بر افزایش تعامل کودک با معلم تأثیر معنی دار داشته است. همچنین بررسی ­ها نشان داد که بین افزایش تعامل کودک با معلم تحت آموزش ذهن آگاهی و تحت درمان شناختی-رفتاری تفاوت معنی دار وجود دارد (001/0P= ).

بحث و نتیجه­ گیری: افزایش تعامل کودک با معلم در گروهی که تحت درمان شناختی-رفتاری بوده اند، بیشتر از افزایش تعامل کودک با معلم در گروهی که تحت آموزش ذهن آگاهی بوده­اند، می باشد.