مقایسه تاثیر آموزش روش درمان شناختی- رفتاری و تن آرامی عضلانی (ریلکسیشن) در کاهش علائم نشانگان خستگی مزمن در پرستاران

Abstract

مقدمه: اولین تکنیک آرام­ سازی عضلات بدن ، تن ­آرامی است و روش دیگر جهت بهبود خستگی مزمن، روش درمانی شناختیرفتاری می­ باشد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی دو روش درمان روانشناختی (درمان شناختی–رفتاری) و تن­ آرامی عضلانی (ریلکسشن) در کاهش علائم نشانگان خستگی مزمن در پرستاران بود.

مواد و روش­ ها: روش تحقیق نیمه ­آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه پرستاران شاغل در بیمارستان های دولتی شهر تهران تشکیل می­ دادند. نمونه تحقیق شامل 36 نفر در دو گروه کنترل و 36 نفر در دو گروه آزمایش است. روش نمونه­ گیری به صورت در­دسترس بود. ابتدا در هر دو گروه کنترل و دو گروه آزمایشی خستگی پرستاران با پرسشنامه خستگی چالدر (1993) قبل از انجام آموزش درمان شناختی–رفتاری و تن­آرامی عضلانی با پیش ­آزمون مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس گروه آزمایش اول در 6 جلسه 1 ساعته در معرض آموزش درمانی شناختی–رفتاری و گروه آزمایش دوم در 6 جلسه 1 ساعته در معرض آموزش تن­آرامی عضلانی قرار گرفتند و دوباره پرسشنامه خستگی در هر 4 گروه با پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل داده­ها با نرم­افزار Spss18 و آزمون t مستقل و وابسته و تحلیل کوواریانس انجام شد.

یافته­ ها: یافته ­های پژوهش نشان داد آموزش درمان شناختی–رفتاری و تن­ آرامی عضلانی تدریجی بر کاهش خستگی پرستاران تاثیر معنی ­داری داشته است. با توجه به مجذور ضریب ایتا در سطح 05/0= α میزان تاثیر آموزش درمان شناختی - رفتاری بر کاهش خستگی پرستاران 6/79 درصد می باشد. بین کاهش خستگی دو گروه که تحت آموزش های متفاوت بودند در سطح معنی داری 05/0= α تفاوت معنی داری وجود ندارد.

بحث و نتیجه­ گیری: کاهش خستگی در گروهی که تحت آموزش درمان شناختی-رفتاری بوده­اند، بیشتر از کاهش خستگی در گروهی که تحت آموزش تن­آرامی عضلانی تدریجی بوده­اند می ­باشد، ولی این تفاوت از نظر آماری معنی‌دار نیست.