ارزیابی وضعیت فرسودگی شغلی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران و رابطه آن با عوامل جمعیت شناختی

Abstract

سابقه و هدف: با توجه به نقش کلیدی اعضای هیئت علمی در امر آموزش دانشجویان، ارزیابی فرسودگی شغلی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی امری ضروری است. شناخت وضعیت اعضای هیئت علمی، می‌تواند مسئولین و برنامه‌ریزان را در جهت تصمیم‌گیری‌های موثرتر، کیفیت زندگی کاری و در نهایت افزایش اثربخشی یاری نماید. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان فرسودگی شغلی در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، انجام پذیرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 125 عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند، مشارکت داشتند. برای جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه استاندارد فرسودگی شغلی Maslach (خستگی عاطفی (9 گویه )، مسخ شخصیت (5 گویه) و موفقیت شخصی (9 گویه ) استفاده شد. ضریب پایایی پرسشنامه 82/0 محاسبه شد. برای توصیف و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های انحراف معیار، میانگین، من ویتنی و ویلکاکسون استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین (انحراف معیار) فرسودگی شغلی به ترتیب از نظر فراوانی و شدت برابر است با (0/09) 6/01 و (0/95) 6/04، میانگین (انحراف معیار) ابعاد فرسودگی شغلی به ترتیب از نظر فراوانی و شدت در حیطه‌های، خستگی عاطفی (1/10) 91/5 و (0/95) 6/06، مسخ شخصیت (1/6)6/29 و (0/95) 6.29 و موفقیت شخصی (0/81)5/82 و (0/92) 5/78 بود. ارتباط معناداری میان فرسودگی شغلی و ابعاد آن با متغیر جنسیت برقرار نیست (Sig. < 0/05) میان متغیر تأهل و فرسودگی شغلی (0/39=Sig.) و نیز خستگی عاطفی (0/015=Sig.) ارتباط معنی‌داری وجود دارد. میان فرسودگی شغلی و ابعاد آن با دانشکده (0/268=Sig.) و سطح تحصیلات (0/005=Sig.) ارتباطی وجود ندارد. رابطه معنی‌داری میان خستگی عاطفی با رتبه (0/035=Sig.) و نوع استخدام (0/29=Sig.) برقرار است. استنتاج: میزان فرسودگی شغلی در بین اعضای هیئت علمی پایین بوده است با این وجود، پیشنهاد می‌گردد وضعیت فرسودگی شغلی اساتید به تفکیک عوامل جمعیت شناختی و اساتید علوم پایه و بالینی ارزیابی و اقدامات لازم جهت کنترل عوامل شیوع فرسودگی در دست اقدام قرار گیرد.