تاثیر تعارض کار- خانواده بر فرسودگی عاطفی معلمان: نقش تعدیل‌کننده حمایت سازمانی ادراک شده (مورد مطالعه: معلمان شهر قم)

Abstract

زمینه و هدف: پدیده تعارض کار-خانواده برای افراد و سازمان‌­ها حائز اهمیت است، زیرا این تعارض در سازمان­‌ها پیامدهای مهمی مانند فرسودگی شغلی، فرسودگی عاطفی، کاهش عملکرد شغلی و کاهش بهزیستی فرد را به دنبال دارد. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تعارض کار- خانواده بر فرسودگی عاطفی معلمان شهر قم با نقش تعدیل‌کنندگی حمایت سازمانی ادراک شده بود.

روش: نوع تحقیق، از نوع الگوسازی معادلات ساختاری و جامعه آماری شامل کلیه معلمان شهر قم به تعداد 3864 نفر بود که از طریق فرمول کوکران و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، 390 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسشنامه تعارض کار- خانواده، فرسودگی عاطفی و حمایت سازمانی ادراک شده، برای گردآوری داده‌ها استفاده شد. تحلیل داده‌های پژوهش از طریق نرم‌افزارهای آماری SPSS نسخه 26 و اسمارت Pls در سطوح توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، کجی و کشیدگی) و استنباطی (مدل معادلات ساختاری) انجام شد.

یافته‌ها: ضریب مسیر متغیرها نشان داد تعارض کار- خانواده روی فرسودگی عاطفی (625/0=Beta، 45/19=t، 000/0=P) تأثیر مثبت و معنادار و حمایت سازمانی ادراک شده روی فرسودگی عاطفی (127/0-=Beta، 97/2=t، 004/0=P) تأثیر منفی و معنادار دارد و نقش تعدیل‌کنندگی حمایت سازمانی تأیید شد.

نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد حمایت سازمانی می‌تواند در رابطه بین تعارض کار- خانواده و فرسودگی نقش تعدیل‌کننده داشته باشد. بنابراین هر چه فرد و شرایط محیطی او بتوانند تعارض کار-خانواده را کنترل نمایند و فرد از سازمان، حمایت بیشتری را ادراک نماید، فرسودگی عاطفی فرد کاهش می‌یابد.