فعالیت مراکز مراقبت در منزل از نظر ارائه‌دهندگان و گیرندگان خدمت: چالش‌ها و ارائه راهکارها

Abstract

زمینه و هدف با افزایش روزافزون بیماری‌های مزمن و روند حرکت جمعیت به سمت سالمندی، نیاز به مراکز خدمات درمانی در منزل افزایش ‌یافته است. مراقبت در منزل به‌عنوان یک رویکرد جدید می‌تواند برای فرد، خانواده و جامعه مزایای زیادی داشته باشد. پژوهش فعلی باهدف بررسی وضعیت موجود مراکز ارائه‌دهنده مراقبت در منزل، از دیدگاه ارائه‌دهندگان و گیرندگان خدمات، بررسی چالش‌های موجود و ارائه راهکارهایی جهت ارتقای این خدمات، انجام ‌شده است. روش بررسی مطالعه حاضر یک پژوهش کیفی است که داده‌های آن از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته به‌صورت حضوری به ‌دست ‌آمده است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان، سیاست‌گذاران و مدیران پرستاری دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران، مسئولین مراکز مراقبت در منزل، اساتید مطلع و بیماران و خانواده‌های دریافت‌کننده خدمت بود. 28 نفر (15 نفر ارائه‌دهنده خدمت و 13 نفر دریافت‌کننده خدمت) با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند به روش ناهمگن در پژوهش شرکت کردند. به‌منظور تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوای قراردادی به روش گرانهایم با کمک نرم‌افزار MAXQDA نسخه 2020 استفاده شد. یافته‌ها درمجموع چالش‌ها در چهار گروه شامل چالش خانواده با مرکز (نیروی انسانی، درمان و هزینه)، چالش مرکز با خانواده (روند درمانی، ارتباط و امنیت)، چالش مرکز با بیمارستان (نحوه ارجاع و درمان‌های قبلی و تخلف) و چالش‌های موجود درزمینه سیاستگذاری (فرهنگ‌سازی، اساس‌نامه، بیمه، نقض قانون و ارائه مجوز) و راهکارهای پیشنهادی در قالب راهکارهای مربوط به سیستم درمان، قانون و فرهنگ‌سازی و اجتماع طبقه‌بندی شدند. نتیجه‌گیری نتایج این تحقیق نشان داد طرح مراقبت در منزل در ایران با چالش‌هایی در زمینه‌های مختلفی ازجمله چالش خانواده با مرکز، چالش مرکز با خانواده، چالش مرکز با بیمارستان و چالش‌های عمومی درزمینه سیاست‌گذاری، قانون و فرهنگ‌سازی روبه‌رو است که برای رفع این چالش‌ها توجه به راهکارهای پیشنهادی پژوهش می‌تواند در بهبود کیفیت خدمات در مراکز ارائه‌دهنده خدمت و برنامه‌ریزی‌های مربوط به سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با این طرح، مؤثر واقع شود.