انعطاف‌پذیری شناختی، اضطراب پرستاران و متغیرهای مؤثر بر آن‌ها در همه‌گیری کووید-19: یک مطالعه مقطعی

Abstract

زمینه و هدف شیوع هر پاندمی مانند کرونا باعث ایجاد اضطراب در کادر درمان به‌ویژه پرستاران می‌‌شود. بسیاری از آسیب‌های جسمی و روانی در پرستاران ناشی از اضطراب است. ارتباط بین انعطاف‌پذیری شناختی و اضطراب درک‌شده ناشی از پاندمی کرونا هنوز ناشناخته باقی مانده است. طبق مطالعات گذشته، انعطاف‌پذیری شناختی بر روند سازگاری انسان مؤثر است. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط انعطاف‌پذیری شناختی با اضطراب ناشی از کرونا در پرستاران بود. روش بررسی در این پژوهش که یک مطالعه مقطعی ـ تحلیلی است، به بررسی 120 نفر از پرستاران شاغل در مرکز درمانی کرونا پرداخته شد. این پرستاران به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای از تاریخ 1400/05/20 به‌مدت تقریبی 3 ماه انتخاب شدند. سنجش ارتباط انعطاف‌پذیری شناختی با اضطراب ناشی از کرونا به‌وسیله پرسش‌نامه انعطاف‌پذیری شناختی و مقیاس اضطراب کرونا صورت گرفت. به‌منظور بررسی ارتباط بین متغیرها، از نرم‌افزار Spss نسخه 23 استفاده شد. در صورت برقراری فرض نرمالیتی، آزمون‌های پارامتری مانند همبستگی پیرسون، آزمون آنالیز واریانس و آزمون تی مستقل و در غیر این صورت، آزمون‌های غیرپارامتری مانند خی‌دو و دقیق فیشر به کار گرفته شدند. یافته‌ها یافته‌ها نشان دادند میانگین نمره کلی اضطراب بیماری کرونا 3/96±‌21/09 با کمینه 12 و بیشینه 32 و میانگین نمره کلی انعطاف‌پذیری شناختی 9/97±‌52/78 با کمینه 30 و بیشینه 81 است. بین نمره اضطراب پرستاران با نمره انعطاف‌پذیری ارتباط معنی‌داری وجود نداشت (P>0/05). همچنین نمره انعطاف‌پذیری و اضطراب درک‌شده ناشی کرونا با سن، تعداد فرزند، سابقه کاری و فعالیت بدنی ارتباط معنی‌داری نداشت. اما پرستاران رسمی و زنان پرستار انعطاف‌پذیری بیشتری داشتند و متأهل بودن بر تجربه کمتر اضطراب کرونا اثرگذار بود. نتیجه‌گیری این مطالعه نشان داد ارتباطی بین انعطاف‌پذیری شناختی و توانایی انطباق پرستاران با کاهش اضطراب درک‌شده ناشی از کرونا وجود ندارد. همچنین متغیرهای جمعیت‌شناختی نیز نمی‌توانند اثربخشی خاصی بر افزایش انعطاف‌پذیری شناختی در پاندمی کرونا یا کاهش اضطراب داشته باشند. این موضوع می‌تواند به‌دلیل همه‌‌گیری وسیع و مرگ‌ومیر بالای پاندمی کرونا باشد که موقعیت فاجعه‌باری را برای جامعه به‌خصوص پرستاران رقم زده و احتمالاً موجب عدم اثربخشی متغیرها و انعطاف‌پذیری بر اضطراب شده است. پاندمی‌‌های جهانی مانند کرونا باعث القای اضطراب زیادی به کادر درمان و پرستاران می‌شوند که تنها با ویژگی‌های شخصیتی مانند قابلیت انعطاف‌پذیری نمی‌توان از آسیب‌های فیزیکی و روانی آن‌ها در امان ماند و نیازمند تمهیدات چندگانه است.