مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی و درمان شناختی رفتاری بر هراس اجتماعی در پایان دوره درمان و پیگیری در دانش آموزان دختر متوسطه اول

Abstract

زمینه و هدف: دانش آموزان در رده‌های مختلف از لحاظ مسایل روانی گروه حساسی محسوب می‌شوند. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی و درمان شناختی رفتاری بر هراس اجتماعی در پایان دوره درمان و پیگیری در دانش آموزان دختر متوسطه اول بود. روش کار: پژوهش حاضر طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل همراه با پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه اول شهرستان بهشهر که در سال 1403 - 1402 در مدارس مشغول به تحصیل بودند که بنا بر استعلام از اداره آموزش و پرورش شهرستان بهشهر تعداد 2320 نفر بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل 45 نفر بود. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری در دسترس و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه‌ای استفاده شد. در این پژوهش از ابزار استاندارد استفاده شد که پرسشنامه­ها شامل پرسشنامه تنظیم هیجان توسط گارنفسکی و گرایج (2006)، پرسشنامه هراس اجتماعی کانور و همکارانش (2000) بود. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون کوواریانس و آزمون تعقیبی برونفنی استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که دو شیوه طرحواره درمانی هیجانی و درمان شناختی رفتاری، هراس اجتماعی اثر معنی‌دار داشتند. همچنین بین نمرات هراس اجتماعی در سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری صرف‌نظر از گروه، تفاوت وجود داشت. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته ها از بین روش‌های طرحواره درمانی هیجانی و درمان شناختی رفتاری، درمان شناختی رفتاری در بهبود هراس اجتماعی مؤثرتر واقع شد. به طور کلی، این نتایج بیانگر اهمیت انتخاب رویکرد درمانی مناسب بر اساس نوع مشکل روان‌شناختی و نیازهای فردی است، زیرا هر کدام از این رویکردها می‌توانند در زمینه‌های خاصی نتایج بهتری ارائه دهند.