بررسی مقایسه ای اثرات ضد باکتریایی عصاره های مختلف هیدرواتانولی گونه های درمنه علیه سویه های باکتریایی شایع در عفونت های بیمارستانی

Abstract

زمینه و هدف: عفونت‌های بیمارستانی سهم قابل توجهی از چالش ­های درمانی بیمارستان­ ها را تشکیل می‌دهند. جنس درمنه به طور گسترده­ ای در ایران پراکنده هستند. گونه های این جنس طیفی از ترکیبات زیستی ضد میکروبی، ضد ویروسی، ضد التهابی و ضد قارچی متعلق به گروه­ های مختلف شامل فنول ­ها، ترپنوئید­ها، استرول­ ها و پلی استیلن­ ها را تولید می­ کنند. هدف از مطالعه­ ی حاضر، مقایسه اثرات برون­تنی عصار ه ­های مختلف هیدرواتانولی گونه­ های درمنه علیه سویه­ های باکتریایی عامل عفونت­ های بیمارستانی است. روش کار: 12 عصاره هیدرواتانولی مختلف مشتمل بر عصاره ­های 50% و 70% هیدرواتانولی از اندام هوایی درمنه ­های طلایی، معمولی، خراسانی، کپه داغی، دشتی و قرمز تهیه شد. سرمادهی به عصاره ­ها منجر به چربی زدایی آن­ها شد. کمترین مقادیر غلظت مهار کننده رشد (MIC) عصار ه ­ها علیه سویه ­های باکتریایی استافیلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوکوس پیوژنز، آسینتوباکتر، سودوموناس آئروژینوزا، انتروکوکوس فکالیس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس، میکروکوکوس لوتئوس، کلبسیلا پنومونیه و اشرشیا کلای به روش میکرودایلوشن براث تعیین گردید. محتوای تام فنولی عصاره ­های فوق، با روش فولین سیو کالتیو تعیین شد. یافته ­ها: از مجموع عصاره­ های بکار رفته در این آزمایش پایین­ترین MIC، برای عصاره 50% هیدرواتانولی درمنه قرمز به میزان (mg/ml) 0.25 علیه استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس مشاهده شد. بزرگترین گستره­ ی حساسیت باکتریایی (شش سویه) مربوط به عصاره 50% (بعد و قبل از چربی زدایی) درمنه قرمز و عصاره 50% (بعد از چربی زدایی) درمنه کپه داغی بود. رشد استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس توسط تمامی عصاره­ ها مهار شد. بالاترین محتوای تام فنولی و بیشترین بازده عصاره گیری به ترتیب برای عصاره های هیدرواتانولی 70% درمنه دشتی و 50% درمنه طلایی ثبت شدند. نتیجه­ گیری: عصاره 50% هیدرواتانولی درمنه قرمز از نظر طیف اثر ضد باکتریایی و قدرت انتخابی بر عصاره های دیگر برتری داشت. درمنه­ های قرمز و کپه داغی احتمالاً گزینه­ های مناسبی برای تحقیقات بیشتر فیتوشیمیایی و ضد باکتریایی هستند.