بررسی میزان بروز دیابت ملیتوس بارداری و برخی از پیامدهای دیگر بارداری در زنان با گلوکز پلاسمای ناشتای غیر طبیعی در سه ‌ماهه اول بارداری

Abstract

سابقه و هدف: به دلیل تغییرات متابولیکی خاص دوران بارداری، شناسایی خطرات بارداری و مداخله به‌موقع می‌تواند سلامت مادر و نوزاد را بهبود بخشد. بهترین نتایج پیشگیری از دیابت بارداری در اقدامات سبک زندگی در اوایل بارداری به‌دست می‌آید. امروزه گلوکز پلاسمای ناشتای غیرطبیعی (FBS) به‌طور معمول در اوایل بارداری اندازه‌گیری می‌شود؛ اما با این حال ارتباط آن با پیامدهای بارداری مبهم می‌باشد. هدف مطالعه حاضر بررسی میزان بروز دیابت ملیتوس بارداری و برخی از پیامدهای دیگر بارداری در زنان با FBS در سه ‌ماهه اول بارداری می‌باشد. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی آینده‌‌نگر، بر روی 230 زن با حاملگی تک قلو در کلینیک بیمارستان امام خمینی ساری در سال 1401 انجام شد. پس از کسب رضایت آگاهانه، نمونه خون زنان باردار در سه ‌ماهه اول بارداری جمع‌آوری و FBS ثبت شد. همچنین در هفته‌های 24 تا 28 بارداری، زنان براساس نتایج آزمایش تحمل گلوکز 75 گرم(OGTT) مجددا بررسی شدند. زنان براساس FBS به دو گروه شامل طبیعی (mg/dL 100-92) و غیرطبیعی (mg/dL 126-101) تقسیم شدند. تمام مادران در مدت بارداری و به‌طور متوسط، 2 روز پس از تولد نوزاد، فالوآپ شدند و پیامدهای بارداری مادر و نوزاد ثبت گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS ورژن 22 تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سن مادران گروه FBS طبیعی 61/5±05/31 سال و در مادران گروه FBS غیرطبیعی 24/6±46/32 سال بود. تعداد بارداری به‌ترتیب در 64 درصد (80 نفر) و 4/51 درصد (54 نفر) مادران کم‌تر و مساوی دو بارداری و تعداد زایمان نیز به‌ترتیب در 2/75 درصد (94 نفر) و 7/66 درصد (70 نفر) کم‌تر و مساوی 2 زایمان بود. شایع‌ترین بیماری زمینه‌ای هیپو تیروئیدی بود که در 20 درصد مادران با FBS طبیعی و 21 درصد مادران FBS غیرطبیعی وجود داشت. نتایج نشان داد در هفته‌های 24 تا 28 بارداری، 5/56 درصد (130 نفر) از مادران دارای تست تحمل گلوکز خوراکی مختل بودند که از نظر آماری معنی‌دار بود (048/0=P). ارتباط بین مرده زایی (593/0=P)، جنین IUGR (392/0=P)، اختلالات فشارخون مرتبط با بارداری (904/0=P)، هیپوگلیسمی نوزاد (1=P)، میزان مایع آمونیاک در هفته 28 بارداری (915/0=P) و هفته 36 بارداری (537/0=P) و نمره آپگار دقیقه اول (514/0=P) و دقیقه پنجم (296/0=P) با FBS غیرطبیعی در اول بارداری معنی‌دار نبود. ارتباط معنی‌داری بین OGTT مختل و FBS اول بارداری وجود داشت و 5/69 درصد مادران با FBS اول بارداری در محدوده mg/dL 126-101 دارای OGTT مختل بودند(0001/0>P). هم‌چنین نوع زایمان سزارین (037/0=P) و دریافت انسولین (031/0=P) و سن بارداری کم‌تر از 37 هفته در زمان زایمان (047/0=P) با FBS اول بارداری ارتباط معنی‌داری داشت. استنتاج: نتایج نشان داد FBS در سه ‌ماهه اول با دیابت بارداری و پیامدهای بارداری مرتبط می‌باشد و می‌تواند به‌عنوان یک تست غربالگری ساده و کم هزینه برای شناسایی بارداری‌های در معرض خطر GDM و برخی از پیامدهای نامطلوب بارداری از جمله نوع زایمان، دریافت انسولین و سن بارداری در زمان زایمان استفاده شود.