بررسی و مقایسه اختلالات قاعدگی در مصرف کنندگان قرص‏های پیشگیری از بارداری یک و سه مرحله‏ای

Abstract

تحقیق در مسائل کنترل جمعیت در ایران به عنوان اولین اولویت پژوهشی بهداشتی در برنامه دوم 5 ساله اقتصادی و اجتماعی دولت تعیین و توصیه شده است. زیرا عواقب نامطلوب افزایش جمعیت در سال های اخیر هم از نظر مسائل اقتصادی- اجتماعی و هم از جهت سلامت مادر و کودک مورد توجه قرار گرفته است. به منظور کنترل جمعیت، امکان استفاده از روش های مختلف پیشگیری از بارداری وجود دارد، که یکی از آن ها مصرف قرص های پیشگیری از بارداری خوراکی است. آن ها هورمون های صناعی هستند و آثار دارو شناختی خاصی را بر فرد القاء می کنند، و می توانند عوارض جانبی ناخواسته ای ایجاد کنند . ترس از عوارض جانبی یک ی از مهم ترین عللی است که تداوم مصرف قرص های پیشگیری از بارداری را به مخاطره می اندازد. بنابر این نیاز به تحقیق در زمینه عوارض جانبی قرص های پیشگیری از باردار ی ت رکیبی احساس می شود. مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی تحلیلی است که به منظور مقایسه میزان بروز اختلالات قاعدگی قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی یک و سه فازی در گروهی از مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی و درمانی شهر شیراز انجام گردید. روش نمونه گیری در این پژوهش خوشه ای تصادفی بود. تعداد نمونه ها 188 نفر از افراد حائز شرایط پژوهش بودند که در دو گروه مصرف کننده قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی یک و سه فازی (به ترتیب 92 و 96 نفر) مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. اطلاعات از طریق مصاحبه، مشاهده و اندازه گیری ماهانه تا سه دوره مصرف جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش با استفاده از روش های آمار استنباطی (آنالیز واریانس و آزمون مجذور کای) صورت گرفت. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که هر دو ترکیب در کاهش مقدار و مدت خونریزی قاعدگی و درد قاعدگی مؤثر بودند. یافته ها در رابطه با بروز اختلالات قاعدگی بیانگر آن بود که لکه بینی در مصرف کنندگان قرص های یک فازی 08/1 درصد و در مصرف کنندگان قرص های سه فازی 12/3 درصد بوده است. خونریزی حین مصرف قرص و قطع قاعدگی در هیچ یک از نمونه ها مشاهده نشد. همچنین تفاوت آماری معنی داری در بروز لکه بینی بین مصرف کنندگان قرص های یک و سه فازی مشاهده نگردید. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش مبنی بر این که قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی سه فازی در ایجاد اختلالات قاعدگی با قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی یک فازی مشابه هستند و با عنایت به این که قرص های سه فازی در مقایسه با بعضی از ترکیبات یک فازی مقدار پروژستین کمتری دارند، می توان آن ها را جایگزین قرص های یک فازی کرد.