ارزیابی مدل FHWA-TNM در پیش‌بینی آلودگی صوت ترافیکی، مطالعه موردی: بزرگراه هاشمی رفسنجانی (میثاق) مشهد

Abstract

محاسبه میزان انتشار آلودگی صوت از طریق مدل­سازی این امکان را فراهم می‌سازد تا در طراحی بزرگراه­ها و کاربری­های اطراف آن تاثیرات آلودگی صوتی کاهش داده شود. این پژوهش که در بزرگراه هاشمی رفسنجانی (میثاق) مشهد انجام شده، با اندازه­گیری میزان صوت، اطلاعات ترافیکی، اطلاعات هواشناسی و کاربری‌های اطراف با استفاده از مدل مدیریت بزرگراه‌های فدرال آمریکا ((FHWA با نرم افزار TNM 2.5 نحوه انتشار آلودگی صوت را مدل‌سازی کرده و نتایج به‌دست آمده را با اندازه گیری­های انجام شده از طریق آنالیز آماری مقایسه می‌نماید. نتایج برآورد شده از مدل FHWA بسیار نزدیک به مقادیر مشاهده شده (بیشترین مقدار db 85 و کمترین مقدار db 55) بود، لذا طبق نتایج این مدل برای پیش‌بینی آلودگی سروصدا در شهرهای ایران در حد منطقی از دقت قابل قبول برخوردار است و میانگین تفاضل مقادیر Leq محاسبه شده با مقادیر اندازه‌گیری 5/3± دسی‌بل می‌باشد. ضریب رگرسیون بین مقادیر اندازه‌گیری شده و مقادیر محاسبه شده توسط مدل 685/0 گزارش شد. کلیه مقادیر اندازه‌گیری در ایستگاه­ها بالاتر از حد استاندارد هوای آزاد برای مناطق مسکونی (55 db) بود. تاثیر نوع خودرو با آزمون پیرسون بررسی شد که بیشترین همبستگی بین موتورسیکلت­ها و آلودگی صوتی وجود داشت به طوی که با افزایش تعداد موتورسیکلت مقدار دو شاخص صوتی LAeq و LAFmn با ضرایب همبستگی 83% و 84% افزایش یافت. از طریق برنامه‌ریزی مناسب از قبیل مکان­یابی صحیح کاربری­ها، ایجاد فاصله با در نظر گرفتن کاربری‌هایی مانند فضای سبز خطی، مسیر پیاده رو و محل عبور دوچرخه، ایجاد موانع کاهنده امواج صوتی مانند خاکریز، و درخت می‌توان آثار آلودگی صوت را کاهش داد.