اثربخشی آموزش همدلی درکاهش نشانگان نافرمانی کودکان پیش دبستانی

Abstract

کودکان دارای نشانگان نافرمانی افرادی هستند که به دلیل مشکلات عاطفی و هیجانی رفتارهای برون­‌نمود از خود بروز می­‌دهند. یکی از متغیرهای تأثیرگذار در نحوه مراقبت از کودکان در برابر بسیاری از مشکلات برون­‌نمود، همدلی است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش همدلی مبتنی بر مدل روزنبرگ (ارتباط بدون خشونت) در کاهش نشانگان نافرمانی کودکان پیش‌­دبستانی انجام شده است. روش پژوهش از نوع نیمه‌­آزمایشی طرح پیش‌­آزمون-پس­‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری همه کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی، رده سنی 5 تا 6 سال در سال تحصیلی 97-1396 بودند که در مهدکودک شادآفرین شهر تهران، منطقه 15 مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه از میان کودکان واجد شرایط، 30 کودک بود که به روش نمونه­‌گیری دردسترس، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15نفر) و گروه کنترل (15نفر) گمارده شدند. آموزش همدلی(زبان زرافه) برای ده جلسه 45 دقیقه‌­ای برای گروه آزمایش اجرا شد، اما برای گروه کنترل هیچ­گونه مداخله­‌ای صورت نگرفت. ابزار گردآوری داده‌­ها، برای سنجش نافرمانی سیاهه رفتاری کودک آخنباخ (1385) بود. پس از اجرای سیاهه رفتاری آخنباخ در مرحله پیش‌­آزمون و پس‌­آزمون، داده‌­ها با نرم‌­افزار SPSS-24 و با بهره­‌گیری از آمار توصیفی و آمار استنباطی (روش کوواریانس چند متغیری) مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. یافته‌‎های پژوهش نشان دادند که آموزش همدلی در علائم نافرمانی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل مؤثر بوده­‌است، به طوری که موجب کاهش این علائم در گروه آزمایش­ شده‌­است (0/01>P ). بنابراین، آموزش مهارتهای همدلی به کودکان پیش‎‌دبستانی می­‌تواند یکی از راهکارهای روان­‌شناختی مهار نافرمانی در مهدکودکها، مدارس و سایر مراکز اصلاح رفتار باشد.