تجارب معلمان از مقاومت دانش‌آموزان در برابر هنجارهای مدرسه

Abstract

هدف پژوهش حاضر توصیف تجارب زیسته معلمان از مقاومت دانش‌آموزان در برابر هنجارهای مدرسه بود. این پژوهش به روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی انجام شده است. به‌منظور احصای تجارب، 15 نفر از معلمان با روش نمونه‌گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه­ نیمه­‌ساختاریافته و عمیق گردآوری و به روش هفت مرحله‌ای کلایزی، با نرم‌افزار MAXQDA 2020 تحلیل شدند. پس از بررسی معتبر بودن داده‌ها از سوی مشارکت‌کنندگان، 181 کد به‌دست آمد که در قالب 6 مضمون اصلی و 22 مضمون فرعی تلخیص شدند. یافته‌ها نشان دادند که نقض ارزشها (نقض قوانین آموزشی، نقض قوانین انضباطی، نقض ارزشهای اخلاقی و نقض ارزشهای اجتماعی)، صلاحیتهای معلمی (سبک تدریس، تعامل بین معلم و دانش‌آموز، فن کلاس‌داری، حفظ شأن و شخصیت دانش‌آموز و سعه صدر و گذشت)، اختلالات رفتاری در نوجوانی (رفتارهای ناسازگارانه، نیاز به توجه، قدرت­‌طلبی و تقلید و الگو‌پذیری)، عملکرد خانواده (بازخورد تربیت خانواده در مدرسه، انسجام خانواده، ضعف پیوند بین خانواده و مدرسه، نظارت خانواده‌ها و اختلاف طبقاتی خانواده‌ها)، تعامل نوجوان با همسال (تسلیم فشار همسالان و همنوا شدن با همسالان) و آسیبهای رسانه و فضای مجازی (تغییر ارزشها و ترویج رفتارهای ناسالم)، مهم‌ترین مضامین اصلی و فرعی در تجارب معلمان است. از این رو دانش‌آموزان با توجه به اختلالات رفتاری در نوجوانی، آسیبهای موجود در خانواده، مدرسه، گروه همسالان و فضای مجازی در برابر هنجارهای مدرسه مقاومت می‌کنند.