تأثیر درمان با روش ذهنی سازی بر روابط ابژه و ابرازگری هیجان در روابط متعارض مادر - فرزندی

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: با ورود فرزندان به سنین نوجوانی، رابطه والدین با آن‌ها دچار تغییراتی می‌شود و با خود تعارضاتی به همراه دارد. یکی از ابعاد قابل‌توجه این تعارضات، تعارض میان مادر و فرزند است که برای کاهش این تعارضات از مداخلاتی مانند درمان مبتنی بر ذهنی‌سازی استفاده می‌شود. هدف از این پژوهش، تعیین تأثیر درمان با روش ذهنی سازی بر روابط ابژه و ابرازگری هیجان در روابط متعارض مادر- فرزندی بود. مواد و روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی مادران و نوجوانان آن‌ها تشکیل دادند که به دلیل روابط متعارض با فرزندانشان به کلینیک‌های مشاوره و روانشناسی در شهر شیراز در سال ۱۴۰۱ مراجعه نموده بودند. نمونه پژوهش، 40 نفر از این مادران بودند که به روش در دسترس انتخاب شدند و با صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل (هر گروه ۲۰ نفر) قرار گرفتند. ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه تعارض والد-فرزند (PCS)، پرسشنامه روابط ابژه (BORRTI) و پرسشنامه ابراز گری هیجانی (EEQ) بودند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS-23 و آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری در سطح معنی‌داری 01/0 استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد میانگین نمره متغیر روابط ابژه در گروه مداخله از 71/33 در مرحله پیش‌آزمون به 52/21 در مرحله پس‌آزمون کاهش یافت (01/0 P<). هم‌چنین میانگین نمره متغیر ابرازگری هیجان در گروه مداخله از 73/39 در مرحله پیش‌آزمون به 13/57 در مرحله پس‌آزمون افزایش یافت (01/0 P<). نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از تأثیر درمان مبتنی بر ذهنی سازی بر بهبود روابط ابژه و ابراز گری هیجان در تعارضات مادر- فرزندی بود. بنابراین پیشنهاد می‌شود مشاوران و درمانگران برای کاهش تعارضات مادر- فرزندی از درمان ذهنی سازی استفاده نمایند. همچنین آموزش‌های بهبود روابط و ابراز هیجانات می‌تواند نقش بسیار مهمی در کاهش تعارضات والدین و فرزندان داشته باشد.