تأثیر درمان توان‌بخشی روانی دوسا بر رفتارهای چالشی کودکان مبتلا به اوتیسم شهر ارومیه

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: نقص‌ها و کمبودها در زمینه مهارت‌های اجتماعی و تعاملات روزمره کودکان مبتلا به اوتیسم، بروز رفتارهای چالش برانگیز در آن‌ها را توجیه می‌کند. این کودکان نیازمند مداخلاتی هستند تا این نواقص در آن‌ها اصلاح گردد. یکی از روش‌هایی که می‌تواند در زمینه اصلاح رفتارهای چالشی این کودکان مؤثر باشد، روش توان‌بخشی دوسا می‌باشد. بنابراین مطالعه حاضر باهدف تعیین تأثیر درمان توان‌بخشی روانی دوسا بر رفتارهای چالشی کودکان مبتلا به اوتیسم شهر ارومیه انجام گردید. مواد و روش کار: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون بود. با استفاده از نمونه‌گیری در دسترس، 30 نفر از کودکان مبتلا به اوتیسم 8 تا 12 ساله از مراکز روان‌شناختی و توان‌بخشی شهر ارومیه و با توجه به ملاک‌های ورود و خروج، انتخاب شده و با تخصیص تصادفی در دو گروه مداخله (درمان توان‌بخشی روانی دوسا) و کنترل جای گرفتند. ابزار اندازه گیری پژوهش حاضر، مقیاس تجدیدنظر شده رفتارهای چالش برانگیز بودفیش و همکاران بود. گروه مداخله تحت تکنیک‌های درمان توان‌بخشی روانی دوسا در طی 12 جلسه 55 دقیقه‌ای قرار گرفتند. گروه کنترل طی این مدت آموزشی را دریافت نکردند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش‌های آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم‌افزار کامپیوتری SPSS نسخه 18 در سطح معنی‌داری 05/0 انجام گردید. یافته‌ها: نتایج حاکی از آن بود که درمان توان‌بخشی روانی دوسا بر رفتارهای چالشی و تمامی ابعاد آن (رفتار کلیشه‌ای، رفتار خودآزاری، رفتار وسواسی، رفتار آیینی، رفتار یکنواختی و رفتار محدود) درکودکان مبتلا به اوتیسم در گروه مداخله هم در پس‌آزمون و هم در پیگیری دارای تاثیرات معنی‌دار ازنظر آماری بود (05/0>P). بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از اثربخشی درمان توان‌بخشی روانی دوسا بر رفتارهای چالشی کودکان مبتلا به اوتیسم است. بنابراین این روش می‌تواند برای کاهش مشکلات رفتاری و ارتباطی کودکان طیف اوتیسم استفاده شود.