تأثیر آموزش خودمدیریتی بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: از عوارض بیماری دیابت نوع دو می‌توان به عوارض دهانی- دندانی اشاره نمود که منجر به کاهش کیفیت زندگی بیماران نیز می‌گردد. خودمدیریتی بیماری می‌تواند مشارکت فعال بیمار در امر مراقبت از خود و مسئولیت‌پذیری در کنترل عوارض، حفظ استقلال و بهبود کارایی وی را به دنبال داشته باشد. لذا این مطالعه باهدف تعیین تأثیر آموزش خودمدیریتی بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه کار آزمایی بالینی، پس از کسب رضایت آگاهانه، 70 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو در بیمارستان طرفه تهران، به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و با روش بلوکی تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل، هرکدام 35 نفر تخصیص داده شدند. پرسشنامه‌های اطلاعات دموگرافیک و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان ابتدا برای همه بیماران تکمیل شد. در گروه مداخله علاوه بر اقدامات معمول، پروتکل آموزشی خودمدیریتی در 12 جلسه برگزار شد و گروه کنترل فقط اقدامات روتین را دریافت کردند. در انتها مجدداً پرسشنامه‌ها توسط نمونه‌ها تکمیل شدند و سپس داده‌ها در محیط نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 23 با آزمون‌های کای اسکوئر، آزمون تی مستقل و زوجی تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بعد از مداخله، در گروه کنترل به میزان 2/0±32/1-کاهش یافت، گرچه این تغییر معنی‌دار نبود (05/0 p≥). بااین‌حال، این کاهش در گروه مداخله به میزان 6/0±05/7- بود که ازنظر آماری معنی‌دار بود (05/0 p≤). این یافته‌ها نشان می‌دهد، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بعد از مداخله آموزشی به میزان 5/12 درصد ارتقاء یافت. بحث و نتیجه‌گیری: از نتایج این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که آموزش خودمدیریتی می‌تواند منجر به بهبود کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو شود. لذا با توجه به تأثیر مثبت آموزش خودمدیریتی دیابت بر سلامت دهان و دندان، پیشنهاد می‌شود در جهت ارتقای کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بیماران مبتلا به دیابت این روش استفاده گردد.