مقایسه اثربخشی متیل‌فنیدات و دارونما بر عملکرد الکتروفیزیولوژیایی مغز و پرتاب آزاد بسکتبال

Abstract

متیل فنیدات یک داروی محرک است که برای درمان اختلالات بیش فعالی و افزایش تمرکز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو (با نام تجاری ریتالین) باعث تحریک دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز می‌شود.پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی متیل‌فنیدات و دارونما بر فعالیت الکتروفیزیولوژیایی مغز و پرتاب آزاد بسکتبال انجام شد. در این پژوهش 20 بسکتبالیست جوان نیمه‌حرفه‌ای (18-25 سال) شاغل در لیگ‌ بسکتبال کشور شرکت داشتند که بصورت تصادفی در دو گروه ریتالین و دارونما قرار گرفتند. این پژوهش بصورت پیش آزمون – پس آزمون انجام شد. در مرحله پیش آزمون ابتدا بوسیله دستگاه الکتروانسفالوگرام فعالیت الکتریکی امواج مغزی آنها در حالت استراحت و چشم بسته ثبت گردید. سپس آزمودنی ها طبق قوانین بسکتبال 20 پرتاب آزاد انجام داده و امتیازات آنها بر اساس آزمون ایفرد نمره‌گذاری شد. در مرحله پس آزمون به گروه ریتالین یک دز قرص متیل‌فنیدات 10 میلی‌گرم و به گروه دارونما نیز یک قرص مشابه بدون اثر داده شد و پس از 60 دقیقه مراحل آزمایش مانند جلسه پیش آزمون اجرا گردید. اختلافات پیش آزمون و پس آزمون در گروه دارونما و متیل فنیدات در‎ مناطقی از مغز معنادار بود. در مقایسه های مختلف دو گروه دارونما‎ و متیل فنیدات تغییرات معناداری در باندهای تتا، دلتا و SMR در نواحی از مغز مشاهده شد. در پرتاب آزاد بسکتبال مقایسه بین میانگین امتیاز‎های پیش آزمون با پس آزمون هردو گروه تفاوت معناداری مشاهده شد. در پرتاب آزاد بسکتبال مقایسه بین میانگین امتیاز‎های پس آزمون گروه متیل فنیدات با پس آزمون گروه دارونما‎ تفاوت معناداری مشاهده نشد. به نظر می‌رسد دارونما و متیل‌فنیدات بتوانند اثرات معناداری را بر فعالیت مغزی و عملکرد ورزشکاران داشته باشند.