تأثیر تیمار پس از برداشت گاما آمینوبوتریک اسید بر شدت تنفس و برخی خصوصیات کیفی میوه عروسک پشت پرده (Physalis peruviana L.) در دوره انبارمانی

Abstract

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات تیمار پس از برداشت غوطه­وری در گاما- آمینوبوتیریک اسید (گابا) بر شدت تنفس، فعالیت­های آنتی­اکسیدانی و کیفیت میوه عروسک پشت پرده در طول دوره انبارمانی بیست و یک روزه انجام شد. آزمایش به­صورت فاکتوریل بر پایه طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار و هر تکرار مشتمل بر 25 عدد میوه طراحی شد. فاکتورهای آزمایشی شامل غلظت گابا (صفر، 5، 10 و 15 میلی­مولار)، زمان انبارمانی (7، 14 و 21 روز) و مرحله بلوغ میوه براساس رنگ آن در زمان برداشت (رنگ سبز مایل به زرد و رنگ نارنجی) بود. نتایج ارزیابی میوه­ها به­صورت هفتگی نشان داد که هر دو گروه میوه­های تیمار شده نسبت به شاهد روند افزایشی تنفس کندتر و شدت تنفس نهایی کم­تری داشتند و در مورد هر کدام از مرحله­های بلوغ میوه، اثر غلظت­های مختلف گابا بر شدت تنفس نهایی میوه­ها مشابه بود. روند تغییرات میزان مواد جامد محلول کل و اسید کل میوه­های تیمار شده با گابا نسبت به شاهد در طول دوره انبارمانی کند­تر بود. در پایان دوره انبارمانی، میزان مواد جامد محلول کل آب میوه در میوه­های سبز مایل به زرد تیمار شده با 15 میلی­مولار گابا کمینه و بدون تفاوت آماری با میوه­های تیمار شده با 10 میلی­مولار گابا بود. میزان اثرگذاری غلظت­های گابا بر حفظ اسید کل میوه­های سبز مایل به زرد مشابه بود، اما در مورد میوه­های نارنجی رنگ تیمار 15 میلی­مولار گابا کارآیی بهتری داشت. میزان اسید آسکوربیک در میوه­های سبزرنگ تیمار شده با غلظت­های گابا به­صورت پیوسته و معنی­دار افزایش یافت و پس از 21 روز انبارمانی تفاوتی بین اثر غلظت­های مختلف گابا مشاهده نشد. اما میوه­های نارنجی رنگ تا هفته دوم انبارمانی روند افزایشی معنی­دار و در طی هفته آخر کاهشی غیر معنی­دار در میزان این شاخص را نشان دادند. در مورد میوه­های هر دو گروه، همواره بیش­ترین سطح فعالیت آنزیمی متعلق به میوه­های تیمار شده با غلظت 15 میلی­مولار گابا بود. همچنین کمینه مقدار فنول کل، کاروتنوئید و فعالیت آنتی­اکسیدانی در طول مدت انبارمانی مربوط به میوه­های شاهد بود و هر دو گروه میوه­ها در پاسخ به افزایش غلظت گابا به­صورت معنی­داری مقدار فنول کل، کاروتنوئید و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بیش­تری داشتند. در نهایت ضمن تأیید کارآیی تیمار پس از برداشت گابا بر حفظ و یا بهبود شاخص­های کیفی و ارزش غذایی میوه عروسک پشت پرده، کاربرد آن توصیه می­شود.