مطالعه اثرات سالیسیلیک اسید و گابا بر خصوصیات فیزیولوژیکی نشاء و عملکرد گوجه‌فرنگی رقم ’سیران‘ (Lycopersicum esculentum cv. Seyran)

Abstract

به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید و گاما آمینوبوتیریک اسید بر خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نشاء گوجه فرنگی رقم 'سیران‘ آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام گرفت. در این پژوهش گاما آمینوبوتیریک اسید (گابا) به عنوان عامل اول با سه سطح (صفر، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر) و اسید سالیسیلیک به‌عنوان عامل دوم با سه سطح (صفر، 5/0 و 5/1 میلی‌مولار) به‌صورت محلول‌پاشی برگی مورد استفاده قرار گرفتند و صفاتی نظیر؛ قطر ساقه نشاء، نشت یونی، محتوای نسبی آب، کلروفیل کل، عملکرد، هدایت روزنه‌ای، نرخ فتوسنتز خالص، کاتالاز، پراکسیداز، پرولین و مالون‌دی‌آلدئید اندازه‌گیری شدند. گابای 10 میلی‌گرم در لیتر در ترکیب با سالیسیلیک اسید 5/1 میلی‌مولار سبب افزایش قطر ساقه نشاء، محتوای نسبی آب، نرخ فتوسنتز خالص، میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز شد. هم‌چنین این تیمار سبب کاهش سه برابری نشت یونی در مقایسه با شاهد گردید. هم‌چنین گابای 10 میلی‌گرم در لیتر به همراه دو غلظت کاربردی سالیسیلیک اسید در این پژوهش (5/0 و 5/1 میلی‌مولار)، میزان کلروفیل کل و عملکرد را تا حدود دو برابر نمونه‌های شاهد افزایش داد. هدایت روزنه‌ای نیز در غلظت 5/1 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید در تمام سطوح پیشنهادی گابا در بهترین میزان بود. بالاترین مقدار تجمع پرولین در تیمار 10 میلی‌گرم در لیتر گابا در تمامی غلظت‌های کاربردی سالیسیلیک اسید رخ داد. مجموع نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که در اغلب صفات کاربرد غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر گاما آمینوبوتیریک اسید (گابا) و 5/1 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید در بهبود صفات مورفولوژی، فیزیولوژی و بیوشیمیایی موجود در نشاء گوجه فرنگی مؤثرتر واقع شد.