مدل های رفتاری با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر موانع پیاده روی در سفرهای شغلی (مطالعه موردی: شهر قزوین)

Abstract

یکی از شیوه‌های حمل و نقل پایدار که می‌تواند به کاهش ترافیک و آلودگی هوا کمک کند، پیاده‌روی است. با این حال، موانع مختلفی وجود دارد که پیاده‌روی را به‌ویژه در سفرهای شغلی دشوار می‌سازد. این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر عدم تمایل به پیاده‌روی در بین شهروندان قزوین پرداخته و پنج مانع اصلی شامل: تنبلی یا میل به دیر بیدار شدن، اختلالات جسمی، عدم علاقه به پیاده‌روی، نگرانی از حفظ آراستگی ظاهر در محیط کار، و بی‌میلی به دیده شدن در خیابان را با استفاده از مدل‌های لوجیت ترتیبی بررسی کرده است. این موانع در سه دسته خصوصیات اجتماعی-اقتصادی، سفر و محیطی تحلیل شدند. نتایج بررسی ۶۰ پرسشنامه نشان داد که خصوصیات اجتماعی-اقتصادی با داشتن شش متغیر معنادار، بیشترین تأثیر را داشته‌اند. همچنین، شاخص قابلیت پیاده‌روی با علامت منفی در ضرایب مدل‌های تنبلی یا میل به دیر بیدار شدن، عدم علاقه به پیاده‌روی بیشتر و نگرانی از آراستگی ظاهر در محیط کار، و عامل کل زمان صرف شده با علامت مثبت در ضرایب مدل‌های اختلالات جسمی، عدم علاقه به پیاده‌روی، نگرانی از آراستگی ظاهر و بی‌میلی به دیده شدن در خیابان، به عنوان مهم‌ترین متغیرها شناسایی شدند. نتایج نشان می‌دهد که کاهش شاخص قابلیت پیاده‌روی، محیط اطراف محل سکونت را برای پیاده‌روی نامناسب‌تر کرده و نگرانی از آراستگی ظاهری را افزایش می‌دهد. بنابراین، با بهبود زیرساخت‌ها و کاهش زمان سفر، می‌توان انگیزه پیاده‌روی را افزایش داد و این مسأله باید در تصمیم‌گیری‌های شهری مورد توجه قرار گیرد.