نقش میانجی تاب‌آوری و خودکارآمدی در رابطه بین حمایت اجتماعی ادراک شده با پریشانی روانشناختی در بیماران مبتلا به سرطان پستان

Abstract

زمینه و هدف: سرطان پستان شایع­ترین سرطان در زنان است که می­ تواند موجب مشکلات هیجانی شود. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی تاب­آوری و خودکارآمدی در رابطه بین حمایت اجتماعی ادراک شده با پریشانی روانشناختی در بیماران مبتلا به سرطان پستان بود. روش‌ها: این مطالعه مقطعی در زنان مبتلا به سرطان پستان در بخش انکولوژی بیمارستان امام خمینی و امام حسین شهر تهران در سال 1402 انجام شد. 250 بیمار با روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. برای گردآوری داده‌ها، از مقیاس­ های افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) لویبوند (1995)، تاب­آوری (RISC) کانر و دیویدسون ­(2003)، خودکارآمدی عمومی (GSES) شرر و همکاران (1982) و حمایت اجتماعی ادراک شده (MSPSS) زیمت و همکاران (1988) استفاده گردید. یافته‌ها: در زنان مبتلا به سرطان پستان، حمایت اجتماعی ادراک شده بر تاب­آوری (0/34=β و 0/001=P) و خودکارآمدی (0/19=β و 0/019=P) اثر مستقیم و معنادار داشت، اما مسیر مستقیم حمایت اجتماعی ادراک شده بر پریشانی روانشناختی معنادار نبود. همچنین، تاب­آوری (0/46-=β و 0/001=P) و خودکارآمدی (0/33- =β و 0/001=P) بر پریشانی روانشناختی اثر مستقیم و معنادار داشت و در رابطه بین حمایت اجتماعی با پریشانی روانشناختی نقش میانجی ایفا نمود. مدل نهایی پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار است (0/93=CFI ،1/82= CMIN/DF، 0/064=RAMSEA، 0/05=>P) و 34 درصد پریشانی روانشناختی را ‏تبیین می­کند. نتیجه‌گیری: می ­توان بیان داشت که با توجه به نقش میانجی تاب­آوری و خودکارآمدی، می­ توان با استفاده از مداخله ­های آموزشی-درمانی مبتنی بر ارتقای خودکارآمدی و تاب­آوری میزان پریشانی روانشناختی زنان مبتلا به سرطان پستان را کاهش داد.