تأثیر آموزش مبتنی بر برچسب‌زنی هیجان‌ها بر اختلال رفتاری کودکان دارای اوتیسم با عملکرد بالا: مطالعه نیمه‌آزمایشی

Abstract

زمینه و هدف شواهد پژوهشی حاکی از آن است که ناتوانی در تنظیم و درک هیجان‌ها سبب مشکلات رفتاری مختلفی در کودکان با اختلال طیف اوتیسم می‌شود. هدف از این تحقیق، تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر برچسب‌زنی هیجانی بر اختلال رفتاری کودکان دارای اوتیسم با عملکرد بالا بود. روش بررسی پژوهش حاضر یک طرح نیمه‌آزمایشی با روش تک آزمودنی (از نوع ABA) بود. پنج پسر دارای اوتیسم با عملکرد بالا به‌صورت هدفمند و در طی 1 هفته نمونه‌گیری (فروردین ماه سال 1401) وارد مطالعه شدند. برای هر کودک، نرم‌افزار «بیان چهره‌اش را بکشیم (Let’s Face It)» باهدف شناخت هیجانات پایه (6 گانه) در ۳ جلسه و سپس برچسب‌زنی هیجان (EL) در ۸ جلسه (در طی ۴ هفته وهر هفته 2 جلسه) به‌صورت جداگانه آموزش داده شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه‌های داده‌های جمعیت‌شناختی و اختلال رفتاری کودکان دارای اوتیسم بود. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS و با آمار توصیفی و آزمون فریدمن تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها طبق نتایج کسب‌شده توسط آزمون فریدمن دو طرفه، بین مرحله اول و سوم (0/037) و سوم و چهارم (0/019) اندازه‌گیری اختلال رفتاری، تفاوت معنی‌داری وجود داشت. همچنین طبق یافته‌ها آموزش EL در کاهش اختلال رفتاری نمونه‌های موردپژوهش تأثیر معنی‌داری داشته است (0/030). نتیجه‌گیری یافته‌ها نشان‌دهنده بهبود اختلال رفتاری کودکان بود. براین‌اساس، احتمال تأثیر مستقیم EL بر اختلال رفتاری در کودکان دارای اوتیسم وجود دارد.