طراحی الگوی شایستگی‌های استادان حق‌التدریس برای توسعه همکاری آن‌ها با دانشگاه‌ها

Abstract

زمینه و هدف: اگرچه استادان حق التدریس نقش مهمی را در آموزش عالی ایفا می­کنند، اما تعداد و نقش آن­ها بر اساس نوع دانشگاه­ها و رشته دانشگاهی متفاوت است؛ لذا هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدلی برای شایستگی استادان حق­التدریس برای توسعه همکاری آنها با دانشگاه‌ها بود. روش کار: این پژوهش، کیفی و به روش دلفی انجام شد. مشارکت کنندگان این پژوهش، در بخش کتابخانه­ای، اسناد بالادستی، اسناد کلیدی آموزش عالی و مبانی نظری و در بخش میدانی، خبرگان دانشگاهی، مطلعان کلیدی و مسئولین آموزش عالی بودند. انتخاب افراد به روش نمونه­گیری هدفمند با ملاک حداقل 10 سال تجربه تدریس، پژوهش و مدیریت در دوره­های مختلف تحصیلی انجام گردید. نمونه­گیری با مشارکت 20 نفر از خبرگان و مطلعان کلیدی صورت گرفت. ابزار جمع­آوری داده­ها، شامل دو بخش، بررسی و کنکاش اسناد بالادستی، مبانی نظری و پیشینه پژوهش در بخش کتابخانه­ای و مصاحبه نیمه ساختاریافته در بخش میدانی بود. مصاحبه نیمه ساختاریافته با مشارکت کنندگان تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. تجزیه و تحلیل داده­ها بر اساس تکنیک دلفی انجام شد. یافته­ ها: یافته­ های پژوهش نشان داد، مدل شایستگی ها برای توسعه همکاری استادان حق­التدریس شامل 27 مولفه و 3 بعد (شایستگی­های سازمانی، شایستگی­های فردی و شایستگی­های حرفه­ای) می­باشد. مشارکت­­کنندگان بیشتر به ابعاد شایستگی­های سازمانی و شایستگی­های حرفه­ای اشاره کردند اما در اسناد بالادستی به ابعاد شایستگی­های فردی بیشتر پرداخته شده بود. البته مولفه­های خودکارآمدی، خدمت به جامعه و تعهد شغلی هم در اسناد بالادستی و هم از نظر مشارکت­کنندگان مورد تاکید بود. نتیجه ­گیری: به طور کلی می­توان اذعان داشت که به مدیران و مسئولین نظام آموزش عالی توصیه می­شود، فاکتورهای موثر بر شکل گیری خودکارآمدی استادان حق­التدریس را بر مبنای تجارب موفقیت آمیز، نشان دادن عملکرد مثبت دیگران و شناسایی اهداف و الگوهای ماموریت­گرا را از طریق دوره­های توانمندسازی بالا ببرند.