مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری ودرمان ذهن‌آگاهی برنشخوارفکری منفی وخودکارآمدی اجتماعی درافراد مبتلابه اختلال اضطراب اجتماعی

Abstract

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر درمان شناختی رفتاری و درمان ذهن‌آگاهی بر نشخوار فکری منفی و خودکارآمدی اجتماعی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی انجام پذیرفت. روش کار:روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش­آزمون، پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی مراجعه کنندگانی بود که در سال 1398 با علایم اختلال اضطراب اجتماعی به کلینیک­های روانشناختی شهر شیراز مراجعه کرده بودند. 45 نفر از افراد جامعه فوق بعد از سنجش با مقیاس اضطراب اجتماعی کانور و همکاران (2000) و مصاحبه بالینی براساس DSM-5 و نمره خط برش انتخاب شدند. از بین این 45 نفر، 3 گروه 15نفری بر حسب تصادف انتخاب، سپس 2 گروه مداخله و گروه کنترل نیز به تصادف نامگذاری گردید. برای اجرای مداخلات از پروتکل شناختی-رفتاری (هافمن و اوتو، 2008) و پروتکل پذیرش و ذهن‌آگاهی (فلمینگ و کوکووسکی، 2007) استفاده شد. داده­ها از طریق مقیاس نشخوار فکری (نولن هوکسما و مارو، 1991)و مقیاس خودکارآمدی اجتماعی (اسمیت و بتز، 2000) جمع آوری گردید. پردازش داده‌های پژوهش بااستفاده ازآمار توصیفی واستنباطی (تحلیل کوواریانس)انجام شد. یافته‌ها:نتایج نشان داد گروه­های مداخله درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی نسبت به گروه کنترل باعث کاهش معنادار نشخوار فکری منفی و افزایش خودکارآمدی اجتماعی شده‌اند؛ ولی تفاوت معناداری بین گروه‌های مداخله دیده نشد. نتیجه‌گیری: مقایسه دو رویکرد ذهن‌آگاهی و شناختی-رفتاری حاکی از عدم تفاوت معناداری در کاهش معنادار نشخوار فکری منفی و افزایش خودکارآمدی اجتماعی در مبتلایان به اضطراب اجتماعی بود؛ لذا پیشنهاد می‌گردد از این دو روش تلفیقی برای بهبود نشخوار فکری منفی و خودکارآمدی اجتماعی استفاده شود.