اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری و آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/بیش‌‌فعالی

Abstract

زمینه و هدف: اختلال کاستی توجه/بیش‏فعالی از شایع‏ترین اختلالات روان‏پزشکی کودکان در سنین مدرسه می‏باشد که در صورت عدم شناسایی و مداخله مناسب می‏تواند منجر به پیامدهای جبران‏ناپذیری شود. لذا این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی بازی درمانی شناختی-رفتاری و برنامه آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/بیش‏فعالی انجام شد. روش کار: پژوهش نیمه‏آزمایشی با طرح پیش‏آزمون و پس‏آزمون با گروه‏های آزمایش و کنترل بود. تمامی کودکان پسر دارای تشخیص اختلال کاستی توجه/بیش‏فعالی مراجعه‏کننده به یکی از مراکز خدمات روان‏شناسی شهر بندر عباس در سال 1401 جمعیت آماری این پژوهش را تشکیل دادند، که از بین آن‏ها با روش نمونه‏گیری در دسترس تعداد 45 نفر انتخاب و در سه گروه مساوی 15 نفری گمارش شدند. گردآوری اطلاعات علاوه بر چک‏لیست اطلاعات دموگرافیک-فرم محقق ساخته با استفاده از پرسشنامه مشکلات رفتاری راتر-فرم مخصوص والدین انجام شد. تحلیل داده‏ها با روش‏های آمار توصیفی (میانگین و انحراف‏معیار)، آزمون پیش‏فرض‏های آمار پارامتریک و تحلیل کوواریانس با نرم‏افزار آماری SPSS نسخه 26 انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مشکلات رفتاری آزمودنی های گروه های آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافت. همچنین، نتایج آزمون تعقیبی بن‏فرونی نشان داد که با وجود اثربخشی دو شیوه بر مشکلات رفتاری اما بازی درمانی شناختی-رفتاری بر کاهش مشکلات رفتاری سودمندی بیشتری داشته است. نتیجه‌گیری: به‏نظر می‏رسد بازی درمانی شناختی-رفتاری و آموزش والدین هر دو در تحول مهارت‏های رفتاری کودکان با اختلال کاستی توجه/بیش‏فعالی مؤثر هستند و می‏توان از آن‏ها در مداخلات بالینی استفاده کرد.