اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر شایستگی اجتماعی و همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده

Abstract

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر شایستگی اجتماعی و همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده انجام شد. پژوهش حاضر کاربردی، از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده بود که در دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 1402-1401 در شهر اصفهان مشغول به تحصیل بودند. در پژوهش حاضر 35 دانش‌آموز مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با شیوه تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جایدهی شدند (18 دانش‌آموز در گروه آزمایش و 17 دانش‌آموز در گروه گواه). دانش‌آموزان گروه آزمایش درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور را طی ده هفته در ده جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. در این پژوهش از سیاهه رفتاری- هیجانی کودکان و نوجوانان (CABEI)، پرسشنامه شایستگی اجتماعی (SCQ) و پرسشنامه‌ همجوشی شناختی (CFQ) استفاده شد. داده‌ها با تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS23 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر شایستگی اجتماعی (0001/0>P؛ 67/0=Eta؛ 47/68=F) و همجوشی شناختی (0001/0>P؛ 66/0=Eta؛ 13/64=F) نوجوانان مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده تأثیر معنادار دارد. بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر، درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور با بهره‌گیری از استعاره‌های متناسب با سطح شناختی نوجوانان و همچنین بکارگیری اعمال ذهن‌آگاهانه در رفتارهای روزمره می‌تواند به عنوان درمانی کارآمد در جهت بهبود شایستگی اجتماعی و کاهش همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده مورد استفاده قرار گیرد.