مقایسه اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری و رفتار درمانی دیالکتیکی بر رفتارهای خودآسیب‌رسان و خودانتقادی نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی

Abstract

مقدمه: رفتارهای خودآسیب رسان و خودانتقادی به عنوان متغیرهای اساسی نقش مهمی در اختلال دوقطبی ایفا می‌کنند. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری و رفتار درمانی دیالکتیکی بر خودانتقادی ورفتارهای خودآسیب‌رسان نوجوانان 12- 18 سال مبتلا به اختلال دوقطبی بود.روش کار: این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. ا جامعه پژوهش شامل نوجوانان 12- 18 سال مبتلا به اختلال دوقطبی شهر تهران در سال 1400 بودند که از این جامعه به روش نمونه‌گیری هدفمند از بین بیمارستان امام حسین تهران، مطب سعادت آباد و مطب قایم شهر و بر اساس مصاحبه بالینی ساختار یافته، تعداد 60 نوجوان انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل هر گروه 20 نوجوان (آزمایش اول: رفتاردرمانی دیالکتیکی)، (آزمایش دوم: درمان فعال‌ساز رفتاری) و گروه کنترل جایگرین شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه رفتارهای خودآسیب‌رسان کلونسکی و گلن (2009) و پرسشنامه خودانتقادی تامپسون و زوراف (2004) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش آماری تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 05/0 و با نرم افزار SPSS.21 انجام شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که درمان فعال‌ساز رفتاری و رفتاردرمانی دیالکتیکی بر خودانتقادی و رفتارهای خودآسیب-رسان تأثیر دارد و باعث کاهش خودانتقادی و رفتارهای خودآسیب‌رسان شده است. نتایج آزمون بونفرونی نشان داد که رفتار درمانی دیالکتیکی تأثیر بیشتری نسبت به درمان فعال‌ساز رفتاری بر خودانتقادی و رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان دارای اختلال دوقطبی دارد (05/0>P).نتیجه‌گیری: درمان فعال ساز رفتاری و رفتاردرمانی دیالکتیکی نقش مهمی در کاهش خودانتقادی