رابطه فراشناخت، طرحواره هیجانی و نشخوار فکری با باورهای وسواسی دانش آموزان متوسطه دوره دوم شهر زرند

Abstract

زمینه و هدف: اختلال وسواسی-جبری یکی از ناتوان کننده­ترین اختلالات است و شرایطی است که در آن، بیمار دارای وسواس­های فکری و یا وسواس­های عملی و یا هر دو، می­باشد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه فراشناخت، طرحواره هیجانی و نشخوار فکری با باورهای وسواسی دانش آموزان متوسطه دوره دوم شهر زرند صورت گرفت. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه‌ی آماری شامل کلیه‌ی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوره دوم شهر زرند در سال تحصیلی 98-97 به تعداد 1183 نفر بود که 291 نفر با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای به عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه فراشناخت انیل و عابدی (1996)، پرسشنامه طرحواره های هیجانی لیهی (2002)، پرسشنامه نشخوار فکری نولن-هوکسما و مورو (1987) و پرسشنامه باورهای وسواسی (OBQ-44) بود. جهت تحلیل و تجزیه داده ها از همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره توسط نرم افزار spss-26 استفاده گردید. یافته‌ها: یافته­ها نشان داد که بین متغیرهای فراشناخت با باورهای وسواسی (30/0-r=) و نیز بین طرحواره هیجانی با باورهای وسواسی (22/0-r=) رابطه منفی معناداری در سطح 001/0 وجود دارد. همچنین بین متغیرهای نشخوار فکری با باورهای وسواسی (38/0r=) و طرحواره­های هیجانی (27/0r=) رابطه مثبت معنادار و بین نشخوار فکری با فراشناخت (26/0- r=) رابطه منفی معنادار در سطح 001/0 را نشان داد. همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای نشخوارفکری، فراشناخت و طرحواره هیجانی، به ترتیب بیشترین نقش را در تبیین باورهای وسواسی دارند. نتیجه‌گیری: نتایج تاییدکننده رابطه معنادار بین متغیرهای فراشناخت و طرحواره هیجانی با باورهای وسواسی به صورت معکوس و بین متغیرهای نشخوار فکری با باورهای وسواسی رابطه مثبت معنادار است. همچنین متغیرهای فراشناخت، طرحواره هیجانی، نشخوارفکری، قادر به پیشبین معنادار باورهای وسواسی بودند. همچنین مولفه­های پیشبین تبیین معناداری از باورهای وسواسی ارائه دادند.