مقایسه اثربخشی آموزش تنظیم هیجان با شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری و شفقت به خود در زنان مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر

Abstract

زمینه و هدف پژوهش حاضر با هدف مقایسه‏ اثربخشی آموزش تنظیم هیجان با شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری و شفقت به خود در زنان مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر انجام شده است. روش بررسی این پژوهش نیمه‌آزمایشی و از نوع طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش تعداد 300 نفر از بیماران زن مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر در شهر ایلام بودند که در سال 1398-1399 به مطب خصوصی پزشکان متخصص داخلی مراجعه کردند. حجم نمونه براساس معادله برآورد حجم نمونه فلایس، 12/07 به دست آمد که برای اطمینان برای هر گروه 20 نفر در نظر گرفته شد. ۶۰ نفر به روش خوشه‌ای ساده و براساس رضایت آگاهانه که معیارهای ورود را داشتند، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس براساس ویژگی‏های جمعیت‏شناسی در 3 گروه (20 نفر تحت آموزش تنظیم هیجان براساس مدل گراس، 20نفر تحت ذهن‏آگاهی مبتنی بر شناخت‏درمانی و 20 نفر هم گروه کنترل) جایگزین شدند. بعد از ارائه آموزش‌ها، پس‌آزمون در مورد گروه‌ها اجرا شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسش‌نامه تاب‌آوری کونور-دیویدسون (CD-RIS) و پرسش‌نامه شفقت به خود نف بوده است. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارSPSS نسخه 23 و آزمون آماری تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر انجام شد. یافته ها آموزش تنظیم هیجان و آموزش شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تغییرات تاب‌آوری افراد و شفقت به خود و مؤلفه‌های آن تأثیر دارد (0/001=P). بین آموزش‌های انجام‌شده بر روی مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر تفاوت معناداری وجود دارد و شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در مقایسه با آموزش تنظیم هیجانی تأثیر بیشتری بر تاب‌آوری و شفقت به خود و مؤلفه‌های آن داشته است. نتیجه‌گیری باتوجه‌به یافته‌های پژوهش، می‌توان از شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی به‌عنوان روش مؤثر برای افزایش تاب‌آوری و شفقت به خود در زنان مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر استفاده کرد.