مقایسه تاثیر برنامه توان بخشی شغلی با مشاوره شغلی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری بر موفقیت شغلی افراد با اختلال دوقطبی

Abstract

زمینه و هدف: پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی برنامه توانبخشی شغلی با مشاوره شغلی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر موفقیت شغلی افراد با اختلال دوقطبی بود. روش کار: برای انجام پژوهش حاضر با طرح نیمه­آزمایشی، از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه کنترل در انتظار از بین کلیه افراد با اختلال دوقطبی مراجعه کننده به روانپزشک در شهر اصفهان 24 نفرنمونه به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در 3 گروه برنامه توانبخشی (8 N=)، مشاوره شغلی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری (8 N=) و کنترل در انتظار (8 N=) گمارده شدند. بعد ذهنی موفقیت شغلی با پرسشنامه ی رضایت شغلی (کالانان، 1989) و بعد عینی آن با سنجش میزان درآمد و ارتقا شغلی (رستمی، 2020) سنجیده شد. داده‌ها با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: برنامه توانبخشی شغلی در مرحله پس آزمون نسبت به مشاوره شغلی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری (007/0p<) و گروه کنترل در انتظار (006/0p<) بر موفقیت شغلی ذهنی اثربخشی بیشتری را نشان داد ولی هیچ کدام از دو مداخله بر موفقیت شغلی عینی تاثیر معناداری نداشتند (1p<). در مرحله پیگیری برنامه توانبخشی شغلی نسبت به مشاوره شغلی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری (003/0p<) و گروه کنترل در انتظار (0001/0p<) بر موفقیت شغلی ذهنی اثربخش بود، ولی بین نمرات افراد شرکت کننده در مداخله مشاوره شغلی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری و گروه کنترل در انتظار تفاوت معناداری مشاهده نشد (26/0p<). همچنین بین نمرات موفقیت شغلی عینی (درآمد) (2/0p<) و نمرات موفقیت شغلی عینی (ارتقا) (36/0p<) افراد شرکت کننده در دو مداخله پژوهش و گروه کنترل در انتظار تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتیجه‌گیری: برنامه توانبخشی شغل رویکردی نوین در دنیا است، که می‌تواند به عنوان مداخله زودرس توانبخشی به طور پایا در کاهش آسیب‌های شغلی و افزایش موفقیت شغلی ذهنی افراد با اختلال دوقطبی موثر باشد.