شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های توسعۀ حرفه‌ای مبتنی بر تیم معلمان: مطالعه‌ای اسنادی

Abstract

اگرچه مبحث توسعۀ حرفه‌ای معلمان موضوعی جدید نیست و پژوهشهای صورت گرفته در این زمینه متعدد و متنوع است، اما مطالعات کمتری در زمینه تدوین مدل توسعۀ حرفه‌ای مبتنی بر تیم معلمان انجام گرفته و در میان مطالعات موجود، هیچ پژوهشی ابعاد و مؤلفه‌های توسعۀ حرفه‌ای مبتنی بر تیم معلمان را به‌­صورت جامع مورد بررسی قرار نداده است. این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مدل توسعۀ حرفه‌ای مبتنی بر تیم معلمان، به شیوۀ مروری (اسنادی) و مبتنی بر روش پتی­‌کرو و رابرتز (2006) انجام گرفته است. پس از تنظیم سؤالات پژوهش، به­‌منظور شناسایی ابعاد و مؤلفه‌ها، اصطلاحات جستجو مشخص و پایگاههای مناسب برای دریافت منابع مربوط تعیین شدند. در مجموع بیست مقالۀ مرتبط به حوزۀ توسعۀ حرفه‌ای مبتنی بر تیم مورد بررسی قرار گرفت. ابعاد مدل توسعۀ حرفه‌ای مبتنی بر تیم معلمان در چهار بعد فردی، تیمی، آموزشی و سازمانی تدوین شد. این مدل در بعد آموزشی با پنج مؤلفه‌ (همکاری، ﺗﺄﻣﻞ انتقادی، رویکرد آموزشی، دانش آموزشی و هویت معلمی)، در بعد فردی با شش مؤلفه‌ (نگرش مثبت، انگیزه قوی، تعهد، خودکارآمدی، دسترسی‌پذیری و اعتماد به‌نفس)، در بعد تیمی با پنج مؤلفه‌ (وضوح اهداف، تعامل تیمی، ترکیب تیم، رهبری تیم و گروههای کاری کوچک) و در بعد سازمانی با پنج مؤلفه‌ (حمایت سازمانی، تشویقات، پژوهش- محوری، امور مالی و منابع و همکاری اداری) تدوین شده است. مدل پیشنهادی توسعۀ حرفه‌ای مبتنی بر تیم معلمان می‌تواند مدلی مناسب برای توسعۀ حرفه‌ای و ارتقای یادگیری معلمان و در نهایت بهبود کیفیت آموزش باشد.