مقایسه اثربخشی آموزش مهارت تنظیم هیجان مبتنی بر مدل‌های Gross و Linehan بر سلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلالات هماهنگی حرکتی (DCD)

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: اختلال هماهنگی حرکتی یک اختلال عصبی مزمن است که از کودکی شروع می‌شود و در آن، پیام‌های مغزی به‌طور دقیق به بدن منتقل نمی‌شوند و برنامه‌ریزی حرکات و هماهنگی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این اختلالات باعث مشکلاتی می‌شوند که هم‌زمان با رشد فرد، بر هیجان، توانایی یادگیری و حافظه او تأثیر منفی می‌گذارد و نه تنها سبب ناکارآمدی بیماران می‌شوند، بلکه خانواده‌های آن‌ها را نیز به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا این پژوهش باهدف، مقایسه اثربخشی مقایسه اثربخشی آموزش مهارت تنظیم هیجان مبتنی بر مدل‌های Gross و Linehan بر سلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلالات هماهنگی حرکتی (DCD) انجام شد. مواد و روش کار: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل کلیه مادران کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی حرکتی در مراکز توان‌بخشی روزانه بهزیستی اصفهان بودند که در 6 ماه دوم سال 1401 به مراکز توان‌بخشی مراجعه و تشکیل پرونده دادند و از این تعداد، 3 گروه 12 نفری به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایشی (آموزش مهارت تنظیم هیجان مبتنی بر مدل‌های گراس و مدل لینهان) و یک گروه کنترل تقسیم شدند و به پرسشنامه افسردگی،‌ اضطراب و استرس لاویبوند و لاویبوند (1995) در دو مرحله پیش‌آزمون - پس‌آزمون و پیگیری پاسخ دادند. آزمودنی‌های گروه آزمایش تحت آموزش مهارت تنظیم هیجان مبتنی بر مدل گراس و مدل لینهان به‌صورت گروهی (در قالب آموزش و مهارت)، به مدت 2 ماه هفته‌ای 1 جلسه 60 دقیقه‌ای قرار گرفتند، اما در این مدت به گروه کنترل هیچ آموزشی داده نشد. داده‌ها با استفاده از آزمون کوواریانس چند متغیره دوسویه و سطح معنی‌داری 05/0< p و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 مورد تحلیل آماری قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج بررسی نشان داد، آموزش مهارت تنظیم هیجان مبتنی بر مدل گراس و مدل لینهان بر افسردگی، اضطراب و استرس با سطح معناداری کمتر از ۱ درصد مؤثر است (۰۱/۰ P≤). تفاوت معناداری بین دو شیوه‌ی درمان آموزش مهارت تنظیم هیجان مبتنی بر مدل گراس و مدل لینهان بر سلامت روانی مادران کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی حرکتی وجود نداشت، ولی در مقایسه با گروه کنترل اثربخش بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: آموزش مهارت تنظیم هیجان مبتنی بر مدل گراس و مدل لینهان با توجه به ماهیت آموزش مهارت‌ها بر سلامت روان مادران مؤثر بوده است.