ارزیابی خواص ضد باکتریایی و سمیت سلولی عصاره اتانولی گیاه خارشتر (Alhagi maurorum)

Abstract

سابقه و هدف: سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان شایع در جهان است. مهمترین مسئله در درمان سرطان، تخریب سلول‌های سرطانی در حضور سلول‌های طبیعی است. به همین دلیل استفاده از منابع طبیعی مانند گیاهان برای درمان سرطان ضروری است. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات ضد باکتریایی عصاره اتانولی گیاه خارشتر بر استافیلوکوکوس اورئوس و سودموناس آئروژینوزا و سمیت سلولی بر رده سلولی سرطان رحم Hela می‌باشد. مواد و روش‌­ها: در این مطالعه تجربی، ابتدا عصاره اتانولی خارشتر تهیه شد و سپس احیای دو سویه استاندارد استافیلوکوکوس اورئوس (ATCC: 25923) و سودوموناس آئورژینوزا (ATCC: 27853) لیوفریزه با کشث در محیط مغذی انجام شد. به منظور تایید سویه‌های استاندارد تست‌های بیوشیمیایی انجام شد. برای تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (Minimum Inhibitory Concentration) از روش میکرودایلوشن استفاده شد و بعد از به دست آوردن MIC، حداقل غلظت کشندگی (Minimum Bactericidal Concentration) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثرات سمیت سلولی عصاره در غلظت‌های (0/1، 10، 50، 100، 500 و 1000 میکروگرم بر میلی‌لیتر) بر روی رده سلولی HeLa در مدت زمان 48 ساعت توسط روش MTT و مقایسه سمیت آن با گروه سیس پلاتین (گروه کنترل مثبت) بررسی شد. یافته‌ها: عصاره اتانولی گیاه خارشتر از غلظت 50 میکروگرم بر میلی‌لیتر رشد سلول‌های سرطانی را کاهش داده است که در مقایسه آماری غلظت‌های 50 ،500 و 1000 میکروگرم اختلاف معنی‌داری داشتند (0/05>p). طبق نتایج MIC حداقل غلظت مهاری رشد عصاره روی سویه استاندارد استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئورژینوزا به ترتیب 4000 و 16000 میکروگرم بر میلی‌لیتر گزارش شد و طبق نتایج MBC حداقل غلظت کشندگی عصاره 4 برابر MIC (16000 میکروگرم/میلی‌لیتر) در گونه استافیلوکوکوس اورئوس (ATCC: 25923) مشاهده گردید ولی در گونه سودوموناس آئورژینوزا (ATCC: 27853) توانایی کشندگی نداشت. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که عصاره اتانولی گیاه خارشتر از طریق فعالیت آنتی اکسیدانی بر سلول‌های Hela اثر کرده و سبب مهار رشد آنها شده است و طبق نتایج MIC و MBC هم نشان داده شد که بیشترین اثر مهارکنندگی روی سویه استاندارد استافیلوکوکوس اورئوس بوده و روی سویه سودوموناس آئورژینوزا اثری نداشته است.