بررسی خواص بیولوژیکی نانوامولسیون اسانس گل سرخ (Rosa damascena) در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

سابقه و هدف: در سال‌های اخیر، استفاده از گیاهان دارویی به‌عنوان یک روش درمانی مکمل و مؤثر در سرتاسر جهان در حال افزایش است. هدف از این پژوهش، بررسی خواص نانوامولسیون اسانس گل سرخ در شرایط آزمایشگاهی بود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، گل سرخ از منطقه برزک کاشان تهیه شد و اسانس آن به‌روش تقطیر با بخار به‌دست آمد. اجزای موجود در اسانس به‌روش گازکروماتوگرافی طیف‌سنج جرمی شناسایی شدند. پس از تهیه نانوامولسیون اسانس جهت تأیید پایداری و اندازه ذرات آن از آزمون‌های زتا و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) استفاده شد. خاصیت آنتی‌اکسیدانی و سمّیت سلولی به‌ترتیب با روش‌های DPPH (1،1- دی‌فنیل- 2- پیکریل- هیدرازیل) و MTT (سلول‌های سرطان سرویکس هلا) بررسی شدند. خاصیت ضدمیکروبی علیه سالمونلا تیفی‌موریوم به‌روش‌های انتشار دیسک، حداقل غلظت مهاری (MIC) و کشندگی (MBC) و نیز میکرودایلوشن و ممانعت از تشکیل بیوفیلم بررسی شد. نتایج: بیشترین اجزای اسانس گل سرخ شامل Nonadecane (33/55 درصد)، Heneicosane (16/03 درصد)، Hexadecanal (78/7 درصد) و Eicosane (3/39 درصد) بودند. میزان پایداری نانوامولسیون نیز برابر 47/5- میلی‌ولت بود. اندازه ذرات نانوامولسیون نیز به‌روش TEM تأیید شد. نانوامولسیون اسانس فاقد خاصیت آنتی‌اکسیدانی بود. حداقل غلظت مهاری و کشندگی علیه سالمونلا تیفی‌موریوم به‌ترتیب 350 و 700 میکروگرم در میلی‌لیتر بود. به‌ترتیب درصد کاهش بیوفیلم ایجادشده در غلظت MICو MBC برابر با 75 و 80 درصد بود. غلظت 47/5 میکروگرم در میلی‌لیتر نانوامولسیون اسانس گل سرخ سبب کاهش 67درصدی سلول‌های زنده هلا شد. نتیجه‌گیری: باتوجه به خاصیت ضدباکتریایی و ضدسرطانی نانوامولسیون اسانس گل سرخ، این ترکیب می‌تواند برای درمان عفونت‌های باکتریایی و سلول‌های سرطانی پیشنهاد شود.