بررسی تاثیر همزمان شوری و دما بر صفات ریخت سنجی آرتمیای دو جنسی (Artemia urmiana) و آرتمیای بکرزا (Artemia pathenogenetica) دریاچه ارومیه

Abstract

تنوع موجود در بین گونه ­های آرتمیا، اهمیت بررسی­ های ریخت ­سنجی و مشخصات قابل شمارش را بیشتر مشخص می­ کند. با بررسی صفات ریخت­ سنجی، علاوه بر شناسایی گونه ­های نزدیک به­ هم، می­ توان میزان تاثیر فاکتورهای محیطی در زیستگاه ­ها و گونه ­های مختلف را بررسی و فاکتور محیطی اصلی را که تاثیر بیشتری در تغییرات ریخت­ سنجی دارد، مشخص کرد. در این مطالعه تاثیر همزمان دما-شوری بر تغییرات صفات ریخت­ سنجی دو جمعیت آرتمیا اورمیانا و آرتمیای بکرزا مورد بررسی قرار گرفت. تخم ­گشایی سیست­ها، جداسازی لاروها، غذادهی و پرورش آن­ها به­روش استاندارد انجام گردید. آرتمیاهای هر دو جمعیت اورمیانا و بکرزا تا روز سیم در محیط­های پرورشی (شوری ­های 60، 120 و 180 گرم در لیتر و دما­های 15، 24 و 30 درجه سانتی­گراد) نگه داشته شدند. سپس به ­وسیله لوپ آئینه ­دار و دیجیتایزر صفات ریخت­ سنجی آنها اندازه ­گیری شدند. به ­طور کلی در این تحقیق پانزده صفت ریخت ­سنجی در 9 ترکیب دما و شوری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج توسط آزمون آنالیز واریانس، تجزیه خوشه ای و تحلیل ممیزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج آنالیز واریانس صفات ریخت ­سنجی مطالعه شده نشان داد که میانگین اکثر صفات در هر دو گونه بکرزا و اورمیانا، در تیمار 60-24 بیشتر بوده است. دندروگرام حاصل از تجزیۀ خوشه ­ای بین دو گونه بکرزا و اورمیانا با استفاده از صفات ریختی، این دو جمعیت را در دو شاخه مجزا جای داد. به ­طور کلی،آرتمیا اورمیانا بر اساس دما و آرتمیای بکرزا بر اساس شوری گروه ­بندی منظم ­تری را نشان دادند. بررسی صفات با استفاده از تحلیل ممیزی نشان داد که در بین صفات استفاده شده در این تحلیل، به ­ترتیب نزولی صفات عرض کیسه تخمی، حداکثر فاصله بین دو چشم، طول تلسون، طول کل بدن، فاصله بند سوم تا انتهای شکم، عرض سر، طول شاخک چپ، طول شاخک راست، عرض بند سوم شکمی، حداکثر قطر چشم چپ، تعداد تارهای شاخه چپ فورکا، تعداد تار­های شاخه راست فورکا، حداکثر قطر چشم راست، طول فورکا و طول شکم، تأ­ثیر بیشتری در تفکیک گروه­ها از همدیگر داشتند.